%0 Journal Article
%T معرفی و بررسی سبک‌شناسانۀ نسخۀ خطی «بهجت‏افزا»
%J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A Fereshte Azadtabar
%A Fateme Copa
%A Ali (Pedram) Mirzaei
%A Narges Mohammadi Badr
%D 2023
%\ 2022/04/19
%N 84
%V 16
%P 247-266
%K Behjat Afza
%K  Mohammad Mehdi Jarbadghani
%K  romantic story
%K  stylistic features
%X زمینه و هدف: از آنجا که آبشخور کلام استادان و صاحب سبکان معاصر، به ادبیات
دیرین ما متصل میشود، اهمیت جستجو در نسخه های شاخص و قابل‌اعتنا الزامی است؛ از
دورۀ صفویه در حوزۀ داستان و حکایت ادبیات قابل‌ملاحظه ای به یادگار مانده که
شناسایی آنها گام بزرگی در شناخت و سیر و تحول داستان و انواع مختلف آن در ادبیات
فارسی است. از آثار ارزشمند این دوره، نسخۀ داستانی عاشقانه ای از قرن یازدهم هجری
است موسوم به «بهجت‌افزا». بهجت‌افزا شرح مفصل عشق و سفرهای «بدیع‏الزمان» و
حوادثی است که بر او میگذرد. اثر، رمانسی منثور آمیخته با نظم است. تحلیل محتوا،
سبک‌شناسی و معرفی اثر مذکور، هدف اصلی این نوشتار است.

روش مطالعه: مقالۀ حاضر براساس روش تحلیلی (تحلیل زبان و محتوا) و با ابزار
کتابخانه ای انجام شده که جامعۀ موردمطالعۀ آن نسخۀ خطی «بهجت‌افزا» اثری از قرن
یازدهم هجری است.

یافته ها: در بعد ادبی، مؤلف با بکارگیری انواع شگردهای بیانی و بدیعی، به
زیباییهای لفظی و معنوی کلام افزوده است. بسامد کاربرد عناصر تصویرساز در حوزۀ
بیان بیشتر از موارد دیگر است؛ بلحاظ فکری اثری برونگراست؛ مفاهیمی مانند عشق،
توجه به زندگی عامۀ مردم، ارتباطات طبقات پایین‌دستی جامعه با مراکز قدرت، نشر
اخلاق و پایبندی به اصول و نیز اعتقاد به مذهب تشیع و باور به مشیت الهی و سرنوشت
و فطرت انسان در این اثر، تأمل‌برانگیز است.

نتیجه گیری: داستان بهجت‌افزا بیانگر رشد و رواج داستان و رویکرد اهل هنر آن
زمان به ادبیات داستانی است؛ نویسنده در توصیفات خود به گلستان سعدی و در
برخی قسمتهای داستان به کلیله و دمنه نظر داشته است. نثر آن به شیوۀ
بینابین دورۀ صفوی است. این داستان در ردیف آثاری چون محبوب القلوب، زینت المجالس
و گلشن خیالات قرار دارد؛ با این تفاوت که این دستنوشته، یک داستان بلند
است. شیوۀ داستان درونه گیری با درونمایۀ داستانهای سفری و بنمایه های عیاری است.
معرفی این اثر میتواند برای پژوهشگران علاقه مند به ادبیات داستانی، تاریخ تطور و
سیر داستان در عهد صفوی، ادبیات عامیانه و داستانی سودمند واقع شود؛ همچنین
داستان حاوی اطلاعات ارزشمند تاریخی، فرهنگی و اجتماعی است.
%U https://bahareadab.com/article_id/1437