%0 Journal Article
%T بازخوانی فرمالیستی غزلی از مولانا و تبیین تبلور اندیشۀ مولانا در زبان
%J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A Fatemeh Rezaei
%A Ahmad Amin
%A Ali Mohammadi Asiabadi
%D 2023
%\ 2022/04/03
%N 82
%V 15
%P 233-245
%K Rumi
%K  face
%K  meaning
%K  formalist critique
%K  sea
%K  boiling poetry
%X زمینه
و هدف:
بررسی اجزا و عناصر اثر ادبی و بازیابی چگونگی پیوند آنها با ساختمان کلّی اثر،
خوانشی مبتنی بر شکل (فرمالیستی) از اثر است. در چنین خوانشی است که میتوان از
میزان پیوند اجزای اثر در محورهای افقی و عمودی سخن گفت. در این پژوهش شکل و
ساختار غزلی از مولانا با مطلع زیر (به کمک نشانه های درون‌متنی) بازخوانی شده
است: 

 سخن که خیزد از جان ز جان حجاب کند ز گوهر و لب دریا زبان حجاب کند

روش
مطالعه:
روش تحقیق توصیفی-تحلیلی است که غزل شمارۀ 921 از کلیات شمس تبریزی به تصحیح بدیع‌الزمان
فروزانفر را مورد بررسی قرار میدهد.

یافته ها: بنمایۀ این غزل در همۀ
بیتها این است که صورت، حجاب و درعین حال ابزار تجلی معناست. عالم هستی، عالم صور
و معانی، بودها و نمودهاست و صور، حجاب معانیند و درعین حال معنا در صورت تجلّی
میکند. برای رسیدن به معنا باید از قشر صورت گذشت. البته معنای مطلق قابل درک نیست
و همواره پرده ای از پس پرده ای دیگر رخ مینماید و تنها در فنا و خاموشی است که
معنا را درمیابیم. مضمون تقابل صورت و معنا و تقابل زوج واژه های مترادف آنها، در
همۀ بیتهای غزل دیده میشود. 

نتیجه گیری: پیوندی که میان بیتهای
این غزل دیده میشود، ساختاری انداموار را پدید آورده است و اندام کلی این غزل یکی
از تقابلهای کلیدی صورت و معنا در اندیشۀ مولانا یعنی «موج و دریا» را در ذهن
تداعی میکند. برای مولانا، محتوا ابزار تکامل صورت است و صورت مادۀ ظهور حقیقت
معنا. شعر مولانا از درون او میجوشد و متناسب با نوع جوشش، قالب و صورت خود را
مییابد. با همۀ این احوال نقد نو بدلیل اتکا به صورت نمیتواند نقد مناسبی برای
عارفان رهیده از صور باشد.


%U https://bahareadab.com/article_id/1404