%0 Journal Article %T گنوسیسم و اندیشه های میانجی در دیدگاه عین القضات همدانی %J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) %I بهار ادب %Z 3060-5660 %A Fatemeh Barzegar %A Maryam Shadmohammadi %A Kouros Karim Pasandi %A Mohammad Taghi Bigler %D 2022 %\ 2021/10/14 %N 80 %V 15 %P 81-97 %K Gnosticism %K Mandaeanism %K Manichaeism %K Plotinus %K Hermes %K monotheistic view %X زمینه و هدف: گنوسی‌گری مکتبی تلفیق‌گراست و بر آموزه های کلی همانند اصالت دادن به دوئالیسم و تضاد اشیاء دنیوی، روح‌انگاری و دوری از ماده، راهیابی به عالم علوی ازطریق معرفت (گنوس) تأکید دارد. عرفان اسلامی نیز با تلفیق برخی گزاره های گنوسی در قالب توحید اشراقی در تقابل با توحید عددی و سنّیگری افراطی و حکومتی، از آن جهت تلطیف متن و باورهای اسلامی بهره جست. عین القضات همدانی از عرفای بیپروای ایرانی-اسلامی با آگاهی از آموزه های گنوسی و متأثر از آن و با تلفیق دیدگاههای مانوی و مندایی و اندیشه های میانجی، که در این مقاله به اندیشه های نوافلاطونی و هرمسی اطلاق میشود، درصدد بود تا خوانش جدیدی از متن مقدس مسلمانان با گفتمانهای گنوسی و اندیشه های میانجی بوجود آورد. روش مطالعه: روش پژوهش توصیفی – تحلیلی است و بر پایۀ داده های کتابخانه ای و آثار متقدمان استوار است. یافته ها: یافتۀ اصلی تحقیق بر تأثیر ادیان گنوسی و فلسفه های نوافلاطونی و هرمسی بر نگاه موحدانه و روایتهای اسلامی عین القضات با حفظ اصالت اسلامی آن تأکید دارد. نتیجه گیری: پاسخ به چیستی صورتهای جدید آفریده شده در تلفیق با گونه های فکری قدیم و ماهیت اندیشه های جدید، بویژه در منظومۀ فکری عین القضات و قالب اسلامی آن، از نتایج مهم پژوهش حاضر است. %U https://bahareadab.com/article_id/1367