%0 Journal Article
%T بررسی و تحلیل انواع ادبی در اشعار نظامی گنجوی
%J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A Parvaneh Safa
%A Enayatollah Sharifpour
%A Maryam Jafari
%D 2022
%\ 2021/06/29
%N 76
%V 15
%P 181-201
%K Nezami
%K  literary types
%K  poetry
%K  social and political situation
%X زمینه
و هدف:
انواع ادبی یکی از نظریه های علوم ادبی و مشتمل بر موضوعاتی است که با ویژگیهای
فنی خاص بصورت نظم و نثر مطرح میشود. موضوع اصلی انواع ادبی به شیوۀ جدید، طبقه بندی
آثار ادبی از نظر مادّه و صورت است. بر این اساس متون ادبی در چهار دستۀ ادبیات
حماسی، نمایشی، غنایی و تعلیمی جای گرفته اند. طبقه بندی متون ادبی به این شیوه به
پیروی از نظریّۀ داروینیسم ابتدا از تفکر یونانی سرچشمه گرفت و توسط کسانی مانند
افلاطون و ارسطو مطرح گردید. تقسیم بندی آثار ادبی در ادبیات کلاسیک ایران نیز بی‌سابقه
نبوده است؛ اما آنچه در گذشته مورد توجه قرار میگرفت، طبقه بندی متون ادبی بر اساس
شکل ظاهر بود. ازآنجاکه با دسته بندی گونه های ادبی که در آثار شاعران پراکنده اند،
میتوان دریچه ای بسوی کشف ویژگیهای درونی یک اثر گشود، هدف این مقاله «بررسی و
تحلیل گونه های ادبی در آثار نظامی» است. تعیین ژانرهای ادبی و زیرمجموعۀ هر یک و
همچنین تأثیرگذاری اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی در کاربرد آنها هدف اصلی پژوهش
حاضر است.

روش
مطالعه: جهت
آشنایی با مبانی انواع ادبی و همچنین شرح احوال و آثار نظامی از منابع کتابخانه ای
استفاده شد. سپس با مطالعۀ آثار شاعر، شواهد گونه های ادبی استخراج شد و پس از
معرفی هریک از ژانرها با استفاده از روش تحلیل متن، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.


یافته ها:
علاوه بر
انواع ادبی اصلی، زیرمجموعه های آن نیز در آثار این شاعر با وسعت و تنوع بسیاری
بکار رفته است که مهمترین آنها عبارتند از: اعتذاریات، تقـاضـا و درخـواست،
ساقینامـه، شکواییه، شهرآشوب، طردّیات، مـدح، مرثیّه، معـراج نـامه، و مفاخره.

نتیجه گیری: اگر انواع ادبی غنایی-تعلیمی، حماسی-تعلیمی-، و
تعلیمی-تعلیمی را از زیرمجموعه های ادبیات تعلیمی بدانیم، پنج گنج نظامی را میتوان
از نمونه های موفق نوع ادبی تعلیمی- غنایی، و تعلیمی-حماسی دانست. وجود زیرمجموعه های
متعدد انواع ادبی در آثار نظامی نشانۀ وسعت دید و اندیشۀ او و همچنین قدرت شاعری
اوست.
%U https://bahareadab.com/article_id/1310