%0 Journal Article %T بررسی حرکت شعر عاشورایی قرن معاصر از مرثیه به حماسه %J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) %I بهار ادب %Z 3060-5660 %A Masoud Saadati %A Mohammad Reza Roozbeh %A Safieh Moradkhani %A Ali Nouri %D 2022 %\ 2021/07/05 %N 76 %V 15 %P 1-22 %K Ashura poetry %K elegy %K epic %K contemporary poetry %X زمینه و هدف: شعر عاشورایی همواره تنومندترین شاخۀ شعر دینی در ادوار مختلف بوده است. با وجود مستعد بودن مسئلۀ عاشورا برای طرح در زمینه ها و موضوعات متنوع، غالباً در این نوع از شعر فارسی با نگاهی ماتمزده به مضامین تکراری و یکنواخت پرداخته شده، که عوامل مختلفی از جمله شرایط سیاسی و اجتماعی در آن تأثیرگذار بوده است. در قرن اخیر تحولات بسیاری در شعر فارسی رخ داده است هرچند شعر عاشورایی در دهه های ابتدایی و بویژه در دورۀ پهلوی اول با این تحولات همراه نشد، بتدریج و محتاطانه، دگرگونیهای بی سابقه ای را تجربه کرد. این پژوهش ضمن بررسی محتوا و نوع نگرش شاعران به موضوعات عاشورایی در سه دورۀ پهلوی اول، پهلوی دوم و انقلاب اسلامی، به چرایی و چگونگی این تحولات، با محوریت حرکت شعر عاشورایی از مرثیه به حماسه پرداخته است. روش مطالعه : این پژوهش به روش تحلیل محتوا و با استفاده از شیوۀ کتابخانه ای در گردآوری اطلاعات انجام شده است. یافته ها: بررسی و ارزیابی اشعار عاشورایی قرن معاصر نشان میدهد که شعر عاشورایی در دورۀ پهلوی اول، کاملاً با مرثیه سرایی و نگاهی سراسر ماتمزده و با موضوعات محدود و تکراری همراه بوده است. در دورۀ پهلوی دوم علاوه بر حفظ موضوعات و مضامین پیشین، در مواردی نیز تغییر پیدا کرده است، اما شعر عاشورایی انقلاب اسلامی با افقهای تازه ای روبرو شده، از تکرار گذشته فاصله گرفته و با نگاهی حماسی و معرفتگرایانه به موضوعات گستردۀ عاشورایی پرداخته است. نتیجه گیری: نتیجۀ حاصل از این پژوهش نشان میدهد که میل به حرکت از مرثیه به حماسه در شعر عاشورایی، از دهۀ چهل و همزمان با ظهور گفتمان مقاومت و مبارزه و نیز رواج نو اندیشیهای دینی، آغاز و بعد از انقلاب اسلامی و بویژه با شروع جنگ تحمیلی به اوج خود رسیده است. %U https://bahareadab.com/article_id/1302