%0 Journal Article %T کارکرد عنصر باد در داستانهای شاهنامه %J Journal of the stylistic of Persian poem and prose (JSPPP) %I بهار ادب %Z 3060-5660 %A Masoumeh Moluk Barati Bagherabad %A Abolghasem Ghavam %A Mohammad Reza Rashed Mohssel %A Pedram Jam %D 2021 %\ 2020/09/23 %N 63 %V 14 %P 149-166 %K Avesta %K wind %K Shahnameh of Ferdowsi %K rightfulness %K legitimacy %X زمینه و هدف: یکی از کارکردهای مهم در ساخت روایتهای شاهنامه، نقش عناصر طبیعت در رویدادها و سرنوشت آدمیان است. از میان این عناصر طبیعی عنصر باد دارای جایگاهی ویژه است. در اوستا تفاوت میان آتش، آب، خاک از یکسو و باد از سوی دیگر چشمگیر است. درحالیکه آن سه ایزد نخستین تنها یک گونه و دارای صفات مثبت هستند، باد دو گونه است. در متون فارسی میانه نیز از «ایزد باد» یا «وای نیک» و دیگر «دیو باد» یا «وای بد» یاد شده ‌است. در مینوی خرد باد در زمره ایزدان است که از برای نیرو گرفتن از آن ستایش میشود و از سوی دیگر باد دیوی است که سبب بروز طوفان و بادهای سخت میگردد. در متون ذکرشده، ایزد باد برای کامروا ساختن شاهان و پهلوانان در نبرد و پیروزی آنها ستایش شده ‌است. این جستار کوشیده است تا نقش عنصر باد را در متون کهن و شاهنامۀ فردوسی بررسی کرده و نشان دهد این عنصر پس از ورود به فضای حماسی دچار چه تغییراتی میشود. روش مطالعه: دراین پژوهش گردآوری اطلاعات از طریق منابع کتابخانه ای بوده است و شیوۀ موردنظر این پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است. متن اساس شاهنامۀ فردوسی تصحیح جلال خالقی‌مطلق، دورۀ 4 جلدی است. یافته ها: در شاهنامۀ فردوسی باد با صفات باآفرین و خوش‌بو شناخته میشود. باد بد نیز با صفاتی همچون تند، سخت، تیره و دمان همراه شده است. این عنصر بدون در نظر گرفتن منش ایزدی ـ اهریمنی خود به یاری شاهان یا پهلوانان میشتابد و بارها به یاری کیخسرو می‌آید. نتیجه گیری: باکندوکاو در روایتهای حماسه ملی این نتیجه بدست آمد که این عنصر منش ایزدی خود را ازدست داده و بشکل یک عنصر طبیعی درآمده که تنها به فرمان خداوند یکتا عمل میکند و غالباً پشتیبان شاه و پهلوان سزاوار (مشروع) و پیکار به حق آنان است. %U https://bahareadab.com/article_id/1145