%0 Journal Article %T گستردگی و گوناگونی استفاده از تمثیل، یکی از ویژگیهای سبکی آثار منظوم جامی %J ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی %I بهار ادب %Z 3060-5660 %A هادی نژادفلّاح %A رضا سمیع زاده %A محمدشفیع صفاری %D 2020 %\ 0000/00/00 %N 49 %V 13 %P 105-120 %K جامی %K هفت اورنگ %K تمثیل %K داستان تمثیلی %K تحلیل صوری %K تحلیل محتوایی %X زمینه و هدف: هفت اورنگ جامی و سه دیوانش، سرشار از تمثیلها یا داستان‌های تمثیلی است. تمثیل، چه کوتاه و چه بلند، ساختاری داستانی و روایی دارد. در این پژوهش، به تحلیل جایگاه تمثیل در منظومه های هفت اورنگ جامی و سه دیوان وی از نظر کمیت و کیفیت تمثیلها و محاسن، نوآوریها و معایب آن پرداخته ایم، همچنین، شش تمثیل از انواع مختلف را از نظر صوری و محتوایی بررسی کرده ایم. در تحلیل صوری، به نوع تمثیل از نظر تعداد ابیات و گونه حیوانی یا غیرحیوانی شخصیت، چکیده نحوی، فضاسازیها و توصیفها و در تحلیل محتوایی، به ابیات پیش زمینه آماده ساز ذهن مخاطب، تمنّا (خواسته شخصیت داستان)، الزام ( قانون)، برخورد تمنّا و الزام و پیام تمثیل پرداخته ایم. روش مطالعه: پژوهش پیش رو به شیوه توصیفی- تحلیلی، و با استفاده از منابع کتابخانه ای انجام شده، و محدوده موردمطالعه، هفت اورنگ جامی و سه دیوان او است. یافته ها: تحلیل صوری این تمثیلها، کثرت ابیات، تنوع موضوعات، توصیفهای دقیق و رسا، و تحلیل محتوایی آنها، با پرداختن به کیفیت مطلوب رساندن پیام، نظر عرفانی جامی را تبیین میکند. نتیجه گیری: جامی از تصویرسازی و فضاسازی برای توصیف شخصیتهای داستان و باورپذیری آن برای مخاطب، و از مقدمه چینی برای پذیرش داستان و پیام در ذهن مخاطب استفاده کرده است. تمنّا و الزام در ساختار تمثیل ها نیز نقش به سزایی در شکل گیری و پیشرفت داستان و رسانش پیام تمثیل دارد؛ تقابل الزام با تمنّای نسنجیده در بیشتر تمثیلها دیده می‌شود و البته گاهی نیز تمنّای بجا و منطقی هم‌جهت با الزام است و به دست میآید که این امر بیانگر دید عرفانی جامی و سفارش وی به قناعت و بسنده کردن به داشته های خویش و شناختن حدّ و اندازه خود و نفی زیاده خواهی و طمع است. %U https://bahareadab.com/article_id/929