%0 Journal Article
%T پژوهشی در تلمیحات شعر صائب و تصرفات وی در آن
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A محمد خاکپور
%D 2017
%\ 0000/00/00
%N 35
%V 10
%P 75-92
%K سبک هندی
%K  صائب
%K  تلمیحات
%K  تصرفات
%K  سبک شناسی
%K  مضمون پردازی
%X تلمیح مانند دیگر صناعات ادبی به شرط بهره مندی از مایه های قویی هنری میتواند در برانگیختن عواطف و قدرت القایی و خیال انگیزی کلام نقش برجسته ای داشته باشد. طرز تلقّی شاعران از تلمیح صرف نظر از شرایط سیاسی و اجتماعی، با نبوغ و استعدادهای فرهنگی آنان پیوند تنگاتنگی دارد؛ و شاهکارهای منظوم و منثور ادب فارسی گواه راستینی براین مدّعاست. نگرش سرایندگان فارسی زبان به این صنعت ادبی در دوره های مختلف به گونه های متفاوتی چون تمایل بیشتر به نوع ایرانی، تعادل میان اشارات ایرانی و سامی و نیز استیلای تلمیحات سامی – اسلامی و تحقیر اسطوره های ایرانی تجلّی یافته است.در سبک هندی کاربرد تلمیحات، به اقتضای اسلوب ویژه آن در مقایسه با سایر فنون ادبی از بسامد بالایی برخوردار است. در این میان سودای مضمون تراشی و شکار مضمونهای باریک و حیرت انگیز موجب می شود تا صائب به مراتب بیشتر از دیگران از تلمیحات و اشارات استفاده کند. تلمیحات شعر او تلمیحاتی هستند که در دوره های گذشته در آثار شعرای پیشین به وفور به تثبیت رسیده با این تفاوت که او بنا به اغراضی چون مضمون آفرینی، ایجاد پیوندهای تناظری و رمزی و کنایه ای ساختن کلام از تصرّف و دگرگون ساختن آن پرهیز نمی کند.صائب هر چند که در عرصه تلمیحات و برخورد با اساطیر ایرانی مانند برخی از شعرای عصر سلجوقی به ضدیّت با اسطوره های ایرانی و خوار داشت آن مبادرت نمی کند امّا به تلمیحات سامی بیشتر از نوع ایرانی اهمیت می دهد. همچنین در شعراو به رغم استفاده فراوان از عناصر فرهنگ سامی به ویژه اسلامی، اشاره مستقیم به آیات و احادیث و نیز پرداختن به معارف و عناصر مکتب تشیّع جلوه چشم گیری ندارد.
%U https://bahareadab.com/article_id/78