%0 Journal Article
%T مقایسه و تطبیق زاویه دید و منشأ سخن در غزلیات مولوی و بیدل دهلوی
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A محمد میر
%D 2025
%\ 1403/09/15
%N 110
%V 18
%P 25-40
%K زاویه دید
%K  منشأ سخن
%K  غزلیات عرفانی
%K  مولوی
%K  بیدل دهلوی
%X زمینه و هدف: زاویه دید، منظر و موقعیتی است که داستان از آن موقعیت، ذهن و
دریچه چشم شاعر یا نویسنده دیده و حکایت میشود و منشأ سخن نیز نمایانگر اندیشه
انسان شناسنده و عالم درون انسان مرکب از اندیشه و ارزش است. ادبیات عرفانی با
آثار بی‌نظیر مولوی و بیدل دهلوی به اوج قله های معنا رسیده است.

پرسش تحقیق: چون در نحوه روایت و
انتخاب زاویه دید جهت ابراز مکنونات ذهنی و تجربیات و دریافتهای عرفانی - شهودی در
غزلیات عرفانی تفاوتهای بنیادین وجود دارد، این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش
هست: زاویه دید و منشأ سخن در غزلیات عنقای قاف معرفت مولوی و غزلیات بیدل دهلوی
چیست؟

روش مطالعه: روش تحقیق در این پژوهش تحلیلی - توصیفی است که داده های آن بر اساس
روش اسنادی و کتابخانه ای جمع‌آوری‌شده است.

یافته ها: یافته های این مطالعه نشان میدهد که زاویه دید در غزلهای عرفانی،
ابزاری برای بیان تحولات معرفتی و سلوک روحانی شاعر است. در غزلیات مولوی، زاویه
دید اول‌شخص، تجربه درونی و شهودی از عشق و فنا را ارائه میدهد، درحالی‌که زاویه
دید سوم‌شخص، ابعاد مختلف عرفان را آشکار میسازد. بیدل نیز در همین دو زاویه دید،
بیشتر بر ماهیت سراب گون و ناپایدار حقیقت تأکید دارد.

نتیجه گیری: نتیجه حاکی از آن است که زاویه دید ناشی از منشأ سخن، ابزاری برای
بیان تحولات معرفتی و سلوک روحانی شاعر است. مولوی با نگاه پویا و سلوکی، حقیقت را
در عبور از مراحل معرفتی دیده، اما بیدل با نگاهی شکاکانه، شناخت را در بعضی موارد
ناممکن و یافتن حقیقت را با سختی و همواره در ابهام دیده است و لذا این تفاوت
بنیادی در نگاه این دو شاعر، انتخاب و نوع زاویه دید در غزلیات آنها را به عاملی
تعیین‌کننده در فهم اشعارشان تبدیل کرده است.
%U https://bahareadab.com/article_id/1821