%0 Journal Article
%T سبک‌شناسی لایه ای سروده های مَحرَم کرمانشاهی
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A سجاد غلامی انجیرکی
%A محمد ایرانی
%D 2025
%\ 1403/08/12
%N 109
%V 18
%P 133-153
%K سبک‌شناسی لایه ای
%K  مَحرَم کرمانشاهی
%K  جریان بازگشت ادبی و غزلیات مَحرَم کرمانشاهی
%X زمینه و هدف: سبک‌شناسی ازجمله دانشهای ادبی است که در شناخت ویژگیهای اثری ادبی
و درک بهتر آن تأثیر بسزایی دارد. سبک‌شناسی لایه ای یکی از شیوه های نوین سبک‌شناسی
است که ویژگیهای برجستۀ متن را در پنج لایۀ آوایی، واژه ای، نحوی، بلاغی و فکری
میکاود. میرزا اسدالله جاویدانی متخلّص به مَحرَم یکی از شاعران خوش‌قریحۀ قرن
سیزدهم هـ. ش است و سروده های زیبایی از او به یادگار مانده که نشان از توانایی
این سخنور دارد. در جستار حاضر تلاش شده است تا سبک‌شناسی لایه ای غزلیات مَحرم
کرمانشاهی بررسی شود.

روش‌: این پژوهش با رویکردی توصیفی-تحلیلی و تکیه بر منابع کتابخانه ای
انجام شده است. جامعۀ آماری غزلیات مَحرم کرمانشاهی است.

یافته ها: مَحرم کرمانشاهی را میتوان از شاعران پیرو جریان بازگشت ادبی به شمار
آورد که ویژگیهای سبکی شعر وی از نظر زبانی، فکری و ادبی همان مختصات سبک عراقی
است. زبانی روان و پخته دارد و زبان ادبی و موسیقی شعر مورد توجه شاعر بوده است و
وی با اصول و فنون
شعر و شاعری
آشنا بوده است و در به کارگیری عناصر بلاغی ازجمله تشبیه، استعاره، کنایه، تناسب،
تلمیح، ایهام و جناس برای بیان اهداف خویش، اهتمام ویژه ای دارد و ذوق و هنر شاعری
خود را به نمایش میگذارد. غزلیات مَحرم عمدتاً با هدف توجه به عشق و معشوق و اهمیت
جایگاه اوست.

نتیجه گیری: زبان و عناصر شعری مَحرم روان، پخته، کهن و ﻣﺘﺄﺛﺮ از سبک ﻋﺮاﻗﯽ و
پیرو پیشینیان اﺳﺖ. دیوان اشعارش را عمدتاً غزلیاتی تشکیل میدهد که به سبک عراقی و
پیروی از غزلیات سعدی و حافظ سروده است. مَحرم با بهره گیری از سنّتهای ادبی و هنر
خویش تصویرآفرینی میکند و باعث تقویت زبانِ شاعرانۀ خود گردیده است. وی شاعری
تصویرگرا و احساسی است که توجهی ویژه در به کارگیری صنایع بیانی و بدیعی داشته
است و «تشبیه» برجسته ترین صورتِ خیال و مهمترین لایۀ بلاغی در سروده های مَحرم
است. توجه به عشق و معشوق، مضامین عارفانه و قلندرانه و مضمونهای تعلیمی و اخلاقی
از ویژگیهای فکری غزلیات مَحرم کرمانشاهی است و «عشق» درونمایۀ اصلی غزلیات وی است.
%U https://bahareadab.com/article_id/1811