%0 Journal Article
%T مسئله مرگ و معاد در گرشاسبنامه، بهمن‌نامه و برزونامه
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A صفورا میربها
%A عطاءالله کوپال
%A نسترن صفاری
%D 2025
%\ 1403/07/14
%N 108
%V 18
%P 263-280
%K برزونامه
%K  بهمن‌نامه 
%K  گرشاسبنامه 
%K  مرگ
%K  معاد
%K  حماسه
%X زمینه و هدف: ترس و نگرانی از گذر زمان و به پایان رسیدن زندگی دنیوی همواره دغدغۀ
اصلی بشر بوده است و رهایی از مرگ و یافتن آب حیات و گیاه جوانی برای نامیرا شدن
بنمایۀ خلق اسطوره های جهانی شده اند. در واقع مرگ حماسی تلاقیگاه لذت با عمیقترین
اندوه در روایتی جمعی است؛ تلاقیگاه دو انگارۀ متعارض است: میرایی و جاودانگی. در
روایت حماسی، ‏مرگ با بقا پیوندی عمیق مییابد و فرد در همذات‌پنداری خود با قهرمان
حماسه، بقا را در مرگ ‏مییابد. در این راستا جستار حاضر دو مفهوم کلیدی «مرگ و
معاد» را در منظومه های گرشاسبنامه، بهمن‌نامه و برزونامه
مورد بررسی قرار میدهد. تأکید اصلی در این پژوهش بر آشکار کردن مسائل اخلاقی و
بنمایه های اعتقادی و دینی در این آثار دربارۀ مرگ است. 

روش مطالعه: مقاله با روش توصیفی- تحلیلی بصورت تطبیقی به شباهتها و تفاوتهای
نگرش سه حماسۀ مذکور به مسئلۀ مرگ و معاد میپردازد. محققان در این جستار در صدد
تبیین چگونگی نوع نگاه گرشاسبنامه، بهمن‌نامه و برزونامه
به مسئلۀ مرگ و معاد هستند.

یافته ها: شعرای حماسه پرداز مذکور در برخورد با مرگ غالباً به مفاهیمی از
قبیل پوچی کار جهان، بیوفایی آن، مقدّر بودن و ناگزیری مرگ، رازوارگی جهان و
ناپایداری کار آن منتج میگردد. در جهان حماسی به اقتضای فضای جنگاورانه و رویارویی
با مرگ، تمام پهلوانان همواره با مسئلۀ مرگ مواجه بوده اند. این قهرمانان مرگ را
برمیگزینند در حالیکه به آسانی میتوانند از آن بپرهیزند یا با آن مقابله کنند.
بدین سبب مرگ آنها معنای دیگری به زندگی میبخشد. 

نتیجه گیری: بطور کلی میتوان گفت هدف این شاعران از پرداختن به مرگ، تقویت شجاعت
در پهلوانان و نهراسیدن از دشمن، مرگ در راه سربلندی ایران، و دفاع از میهن با
مرگی خودخواسته است. در واقع اصرار آنها بر نشان دادن ناپایداری این دنیا در برابر
جاودانگی آخرت، ناچیز و بی‌اهمیت نشان دادن دلخوشیها و دلبستگیهای دنیوی در راستای
تشویق پهلوانان به انتخاب مرگ و نهراسیدن از آن است؛ به این دلیل است که پهلوانان
ایرانی بهشت را از آن کسی میدانستند که در راه دفاع از میهن و آرمانهایش کشته شود.
%U https://bahareadab.com/article_id/1801