%0 Journal Article
%T بررسی کارکردهای زبانی و ادبی صفت در قصّۀ حسنک وزیر
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A احمد سنچولی
%D 2025
%\ 1403/04/21
%N 107
%V 18
%P 101-115
%K بیهقی
%K  قصّۀ حسنک وزیر
%K  صفت
%K  کارکردهای زبانی
%K  کارکردهای ادبی
%X زمینه و
هدف: صفت
به عنوان یکی از وابسته های اسم، در قصّۀ
حسنک وزیر برای بیان احوال گوناگونِ اسمها و پدیده ها بویژه در معرفی شخصیتها نقش
اساسی دارد. مهمترین کارکرد صفت در این داستان، تجسم و عینیت بخشی به خصوصیات
اخلاقی و رفتاری شخصیت هاست. بیهقی با استفاده از تمام ظرفیت های زبانی و ادبیِ
این مقولۀ دستوری در راستای انتقال معنا و القای عواطف و احساسات خویش بهره گرفته
است. هدف اصلی این پژوهش، شناخت جنبه های زبانی و ادبی صفت و چگونگی کارکرد آن در
قصۀ حسنک وزیر است. 

روش
پژوهش: این
پژوهش به شیوۀ توصیفی- تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و روش سندکاوی صورت
گرفته است. به همین منظور، صفتهای موجود در قصّۀ حسنک وزیر باتوجه به نوع کاربرد
آنها در دو دستۀ صفتهای پیشین و صفتهای پسین بررسی و تحلیل شده است. 

یافته ها: یافته های این
پژوهش حاکی از آن است که بیهقی از میان صفتهای موجود برای یک شخصیت یا پدیده،
مهمترین و دقیقترین صفت را انتخاب میکند و با استفاده از ساخت انعطاف پذیر جمله در
زبان فارسی و با توجه به لحن و آهنگ کلام، ضمن برجستگی بخشیدن به صفت، بار معنایی
و عاطفی خاصی به آن میدهد. 

نتیجه: در میان گونه های
مختلف صفت، صفت اشاره بیشترین بسامد به خود اختصاص داده و صفت تعجبی کمترین میزان
را. مهم ترین کارکرد صفت از حیث زبانی، توصیف اسم و بیان حالتهای گوناگون آن است،
اما از حیث ادبی، تجسم و عینیت بخشی به موصوف در راستای عواطف و احساسات گوینده را
میتوان مهمترین کارکرد آن دانست. صفت در این قصّه، در کنار موصوف و دیگر اجزای
جمله، یعنی زمینۀ معنایی متن و بافت کلام (محور همنشینی)، بار معنایی و عاطفی خاصی
می یابد.
%U https://bahareadab.com/article_id/1776