%0 Journal Article
%T درآمدی بر تحلیل مضامین برجستۀ طنز موقعیت در آثار نویسندگان معاصر ایران (با تکیه بر سه نویسنده)
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A قهرمان نیک‌روش
%A حافظ صادق‌پور
%A زهرا زرعی
%D 2025
%\ 1403/03/31
%N 106
%V 17
%P 235-255
%K طنز موقعیت
%K  ادبیات داستانی
%K  نمایشنامه
%K  شخصیت‌پردازی
%X زمینه و هدف: طنز یکی از گونه های ادبی بااهمیت در دورۀ معاصر است که به دو نوع
کلامی و غیرکلامی تقسیم میشود. طنز موقعیت یکی از انواع طنز غیرکلامی است که
برگرفته از تصویرها، تصورها و مفاهیم است که میتواند آمیزه ای از رفتار، موقعیت،
صحنه و گفتار باشد؛ اما محوریت در این‌گونه طنز بر موقعیت ایجادکنندۀ آن استوار
است. طنز موقعیت جایگاه ویژه ای در ادبیات داستانی و نمایشی دارد. از این رو در
پژوهش حاضر به بررسی طنز موقعیت در شش اثر
داستانی و نمایشی از جواد مجابی، محمود اعتمادزاده و بهمن فرسی پرداخته شده است که
در هر دو حوزه نمایشنامه و داستان فعالیت داشته اند. مسأله اصلی پژوهش این بود که
انواع موقعیتهای طنز آمیز و زمینه های ایجاد آنها، شگرد های به کار گرفته شده در
این راه و بازتاب اجتماعی آنها مورد بررسی قرار گیرد تا وجوه اشتراک و تفاوت این
دو حوزه تبیین و مقایسه شوند.

روش مطالعه: این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی ، زمینه های ایجاد طنزموقعیت در
آثار نمایشی و داستانی نویسندگان مورد نظر را بررسی میکند تا وجوه اشتراک و تفاوت
آنها در این زمینه تبیین و مقایسه شود.

یافته ها: با مطالعۀ این آثار، رگه های طنز موقعیت را در آنها مشاهده کردیم که با
ایجاد تصاویر گوناگون و فضای آمیخته از واقعیت، با مخاطب ارتباط برقرار میکنند و
علاوه بر نشان دادن معضلات جامعه در زمینه های گوناگون اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و
...زمینه‎‎‌های سرگرمی و تفریح را برای خواننده فراهم میکنند.

نتیجه گیری: نتایج به دست آمده نشان میدهند که مضامین ساخت طنزموقعیت در حوزه
رفتار در داستانها از بسامد بالاتری نسبت به سایر مضامین برخوردار است و پس از آن
شخصیت پردازی مورد توجه بیشتر نویسندگان بوده است. همچنین نویسندگان از حوزه
وسیعتری از این شگرد ها در داستانها نسبت به نمایشنامه ها سود جسته اند.
%U https://bahareadab.com/article_id/1769