%0 Journal Article
%T تطبیق شاخصه های اخلاقی ـ حکمی در میان سخنوران دورۀ خراسانی
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A خدیجه حسین‌پناه
%A ناهید عزیزی
%A حجت‌اله غ‌ منیری
%D 2025
%\ 1402/12/24
%N 105
%V 17
%P 63-80
%K اخلاق
%K  حکمت
%K  شاعران دوره خراسانی
%K  آیات قرآن
%K  روایات نبوی و علوی
%X زمینه و هدف: زمینۀ این پژوهش را سروده های سخنوران دورۀ موسوم به دورۀ خراسانی
تشکیل داده و نیز هدف از آن بررسی مضامین اخلاقی ـ حکمی (با تأثیر مستقیم یا
غیرمستقیم از آیات کریمه و روایات نبوی) در میان شاعران دورۀ یاد شده است.

پرسش تحقیق: پژوهش حاضر با طرح این پرسش که: شاخصه های برجسته اخلاقی و حکمی در
سروده های شاعران دوره خراسانی را چه مواردی تشکیل می‌دهد این شاخصه ها را احصا
کرده و نشان می‌دهد آن‌ها تا چه اندازه متأثر از آیات کریمه یا روایات نبوی بوده اند.


روش تحقیق: روش تحقیق در این پژوهش تحلیل ـ توصیفی بر اساس منابع کتابخانه ای
بوده است.

یافته ها: آنچه از جستجوی انجام یافته به دست آمد عبارت از آن است که: شاعران
این عهد ـ بر خلاف تصور القا شده ـ تنها ستایشگر فلان امیر یا وزیر یا توصیفگر
مجالس عیش و سرور نبوده اند، بلکه عمده موضوعات مورد توجه آن‌ها مضامین اخلاقی،
حکمی و گاه عرفانی با تأثیر (مستقیم یا غیرمستقیم) از آیات کریمه و روایات نبوی
بوده است، به طوری که میتوان گفت پایه گذار بسیاری از این مضامین در سروده های
ادوار بعد، سخنوران همین دوره بوده، در این میان البته فردوسی و ناصرخسرو نقش برتر
را داشته اند.

نتیجه گیری: باری، نتایج پژوهش نشان میدهد که: بیشترین توجه و تمرکز شاعران و
سخنوران دوره خراسانی بر موضوعات اخلاقی ـ حکمی بوده و در این راستا ـ به طور
مستقیم یا غیرمستقیم ـ از آموزه های قرآنی و روایی نیز بهره های فراوان برده، به
طوری که میتوان ادعا کرد: این سخنوران پایه گذار گونه های مختلف مضامین اخلاقی،
حکمی و حتی عرفانی در شعر دوره های پس از خود نیز بوده اند. البته در میان شاعران
و سخنوران دوره مورد بحث، ناصرخسرو و حکیم فردوسی طوسی بیشترین سهم را در تبلیغ و
ترویج مضامین یاد شده به خود اختصاص داده اند.
%U https://bahareadab.com/article_id/1745