%0 Journal Article
%T تحلیل و بررسی آیین تشرّف از اسطوره تا عرفان با تکیه بر نظر میرچا الیاده (موردکاوی: مثنویهای عطّار و مثنوی مولانا)
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A کبری شایان‌مهر
%A احمد امین
%A پرستو کریمی
%D 2024
%\ 1403/01/10
%N 104
%V 17
%P 293-321
%K آیین تشرّف
%K  مناسک گذار
%K  مثنویهای عطّار
%K  مثنوی مولانا
%K  عرفان.
%X زمینه و هدف پژوهش: نقد اسطوره ای، نوعی تحلیل و بررسی اثر ادبی
است که متن را با توجّه به مباحث اسطوره شناسی مورد ارزیابی قرار میدهد. یکی از
مناسک اساطیری کهن و آیینی که نخستین بار میرچاالیاده آن را بصورت رسمی مطرح نمود،
مناسک یا آیین تشرّف (گذار) میباشد. از آنجا که ادبیات عرفانی ما از تجارب دینی
مایه گرفته است و بسیاری از تجارب دینی در زیرساخت خود حکم مناسک را دارند، میتوان
ردّپای مناسک آیینی تشرّف را در بسیاری از اعمال و رفتار صوفیه مشاهده نمود. هدف
جستار پیش رو تحلیل مثنویهای عطّار و مثنوی مولانا از دیدگاه اساطیری بر پایۀ مناسک
گذار و آیین تشرّف است. 

روش پژوهش: روش پژوهش در این مطالعه، توصیفی ـ تحلیلی بر مبنای مطالعات
کتابخانه ای و شیوه سندکاوی است که جهت بدست آوردن نتایج دقیق، بسامد آماری نیز
ارائه گردیده است؛ جامعه آماری پژوهش مثنویهای عطّار و مثنوی مولانا میباشد. 

یافته های پژوهش: گذار از خودآگاه به ناخودآگاهِ سالک و رسیدن
به بقا پس از فنا و طی مراحل سلوک در عرفان، مشابهت بسیاری به مناسک آیینی تشرّف و
گذار در اساطیر از دیدگاه میرچا الیاده دارد.

نتایج پژوهش: بر اساس الگوی سه گانه ای که میرچا الیاده در مناسک گذار و آیین تشرّف
بیان میکند سه مرحله پیشاگذار، گذار و تولّد دوباره را میتوان در عرفان اسلامی
بویژه در مثنویهای عطّار و مثنوی مولانا مشاهده کرد. لزوم و توجّه به مکان مقدّس
جهت تزکیه روح و عبادت، پرهیز از دنیاطلبی و نفس‌پرستی، لزوم توجّه به پیر، آداب
سلوک و فانی شدن از خویش و بقاء بالله بر طبق سه مرحله یاد شده از نظر الیاده
قابلیّت انطباق با مراسم و مناسک تشرّف در عرفان را دارد.
%U https://bahareadab.com/article_id/1741