%0 Journal Article
%T دگرسانی اشعار فارسی در نسخۀ خطی محبوب‌القلوب
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A داریوش ذوالفقاری
%D 2024
%\ 1402/12/10
%N 104
%V 17
%P 131-153
%K تصحیح متون
%K  شعر فارسی
%K  نسخۀ خطی محبوب‌القلوب
%X زمینه و هدف:
در نسخۀ
خطی محبوب‌القلوب با شمارۀ 15 موجود در کتابخانۀ حالت افندی ترکیه اشعار فراوانی
موجود است ولی در آن بجز از حکیم فردوسی و حکیم سنایی آن هم یکبار از هر کدام، از
شاعر دیگری نام نرفته است و شیوۀ مؤلف نیاوردن نام شاعران است. شاعرانی که از آنها
در این کتاب شعر آمده است عبارتند از: فردوسی، ناصر خسرو، انوری، فرخی سیستانی،
سنایی، ظهیر فاریابی، خاقانی، ازرقی هروی، رشید وطواط، نظامی، سعدی و مولوی که
همگی پیش از قرن هشتم هستند و این نکته با توجه به علاقه مؤلف به ذکر اشعار از
شاعران برجسته نشان میدهد که نهایتا کتاب را در اوایل قرن هشتم نوشته است و به
همین دلیل است که از شاعران این قرن شعری در آن نیست.

روش پژوهش: دگرسانی کلمات در اشعار
متن این نسخه با آثار چاپی معتبر، این پرسش را ایجاد میکند که اشعار در محبوب‌القلوب
چه قدر اصالت دارند؟ و آیا ممکن است دلیل دگرسانیها این باشد که مؤلف کتاب اشعار
را از حافظه نقل کرده است؟ در جستار پیش رو، برای شرح مسئله، تمامی ابیاتی که با
آثار چاپی دگرسانی دارند بررسی شده اند.

یافته ها: اگرچه در موارد معدودی میتوان
به دگرسانیهای این نسخه خطی به خاطر دقت نظر نویسنده اعتماد کرد، ولی حدس نزدیک به
یقین این است که این نویسنده طبع شعر داشته و به راحتی میتوانسته است در محور
جانشینی، کلماتی را از ذهن خود قرار دهد. همچنین اصالت مبانی اخلاقی کتابش برای او
مهمتر از اصالت متون به ویژه اشعاری بوده که در ضمن کتاب میآورده است.

نتیجه گیری: بسیاری از دگرسانیهای محبوب‌القلوب اصالت ندارند و نویسنده در نقل شعر که بیشتر از
حافظه بوده در آنها تصرف کرده است.
%U https://bahareadab.com/article_id/1733