%0 Journal Article
%T معرّفی نسخۀ خطّی ترجمۀ قرآن سده هفتم منسوب به سعدی و پژوهشی در رد این انتسابِ
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A برهان احمد
%A عبدالرضا سیف
%A حمیرا زمردی
%D 2024
%\ 1403/02/02
%N 101
%V 17
%P 305-320
%K ترجمۀ قرآن
%K  تصحیح دستنویس
%K  سعدی
%K  نسخه پژوهی
%X زمینه و هدف:‌ پس از ورود اسلام به سرزمین ایران، شماری از
ایرانیان فاضل به ترجمۀ قرآن به زبان فارسی پرداختند تا جایی که سنّت ترجمۀ قرآن
تا قرنها در سرزمین ایران و کشورهای مجاورِ آن ادامه پیدا کرد. تعدادی از این
ترجمههای قرآن که بعضاً نفیس و گرانبها هستند، امروزه در کتابخانه‎های مختلفِ جهان نگهداری میشوند که ضرورت دارد
توسّط نسخه پژوهان و مصحّحان معرّفی و تصحیح گردند. یکی از این ترجمه‎ها،
ترجمۀ قرآن محفوظ در کتابخانۀ گنج‌بخش پاکستان است. این نسخه که با شمارۀ 11559 در
این کتابخانه ثبت شده است.

روشها: روش گرد آوری مطالب این مقاله مبتنی بر منابع و یافته ھای کتابخانه ای است و در نگارش آن شیوه تحلیلی توصیفی
بکار رفته است.

یافته‎ها: ترجمه ای که در این مقاله معرفی گردید ظاهراً متعلّق به قرن هفتم
هجری است. از کاتب آن در چند جای نسخه با نامهای مختلف یاد شده است. در برگهایی از
این نسخه صراحتاً نام مترجم مصلح‌الدّین شیخ سعدی شیرازی، شاعر پرآوازۀ قرن هفتم
هجری نوشته شده است. این ترجمه تمامی سوره‎های
قرآن را دربر میگیرد. در این مقاله سعی شده است ویژگیهای این نسخه از جمله قدمت
نسخه، املای نسخه، واژگان و ویژگیهای دستوری آن بررسی شود. همچنین نسبت این ترجمه
به سعدی شیرازی مورد ارزیابی قرار گرفته است.

نتیجه گیری: با نگاهی دقیق به این ترجمۀ قرآن منسوب به شیخ سعدی شیرازی، مشخّص
شد که نسبت این اثر به سعدی بنا بدلایلی دور از صواب است و پشتوانۀ علمی چندانی
ندارد. همچنین نام کاتب یا کاتبانِ احتمالی این اثر نیز بررسی شد. در احتمال نخست
گفته شد که کاتبان نسخه دو نفر بنامهای فضل هروی و فضل فراهی بوده اند. در احتمالی
دیگر بیان گشت که محتملاً نام هر دو کاتب یک نفر یعنی فضل هروی بوده است. در
احتمال سوم آورده شد که کتابتِ تمامیِ نسخۀ فعلی، که احتمالاً مربوط بقرن یازدهم
است، بدستِ حسین بن یحیی عجمی انجام گرفته است.
%U https://bahareadab.com/article_id/1726