%0 Journal Article
%T سبک شناسی شعر دوازده تن از شاعران مشهور و گمنام از نادرشاه تا آغاز سلطنت فتحعلیشاه (1148-1212)
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A زهره امینی‌نیا
%A عبدالله حسن‌زاده میرعلی
%A امید مجد
%D 2024
%\ 1403/01/31
%N 101
%V 17
%P 277-304
%K سبک شناسی شعر 
%K  دورۀ فترت
%K  دورۀ نخست بازگشت ادبی
%K  دورۀ افشاریه و زندیه
%X زمینۀ پژوهش: این پژوهش به سبک شناسی دوازده تن از شاعران مشهور و گمنام نیمۀ دوم
قرن دوازدهم، یعنی دورۀ افشاریه و زندیه که حدود سالهای (1148تا1212) را در بر
میگیرد، در چهار سطح آوایی، زبانی، ادبی و فکری پرداخته است.

روش پژوهش: روش تحقیق، کتابخانه ای و اسنادی است. در این تحقیق دیوان شعر چند
شاعر مشهور و چند نسخۀ خطی از شاعران گمنام مورد بررسی قرار گرفت. 

یافته ها: دورۀ فترت، دورۀ کوتاه شصت ساله است که بین دو دورۀ سبک هندی و سبک
بازگشت قرار دارد، از منظر بعضی از پژوهشگران در این دوره مجالی برای رشد و نمو
ادبیات پیدا نشد و هیچ شاعری لب به سخن نگشود تا حدی که این دوره را از فقیرترین
دوره های ادبیات به شمار آورده اند و تنها دلیل آنان پیروی شاعران از طرز فکر و شیوه قدما است. اینچنین
نسبتی کاملاً ناروا و نادیده گرفتن حجم
زیادی از آثار شاعران این دوره است که با مطالعۀ دیوان هر یک از آنها میتوان به بسیاری از اشعار ارزشمند و د‌لنشین
دست پیدا کرد. دورۀ فترت همواره تحت الشعاع دورۀ بازگشت قرار گرفته و به شعر این
دوره توجهی نشده، حال آنکه شعر این دوره در شکل گیری و رشد وکمال محتوای شعر دوره
قاجار و دوره های بعد تأثیر بسزایی داشته و در سیر تاریخی و ادبی از اهمیت زیادی
برخوردار است. همچنین تشکیل نهضت بزرگ بازگشت ادبی توسط چند تن از شعرای معروف
اصفهان برای اعراض از سبک هندی و بازگشت به سبک عراقی، همگی نشان از حیات شعر در
این دوره دارد. 

نتیجه: پژوهشها نشان میدهد در دورۀ فترت که مبانی نظری آنان برگشت به
الگوهای کهن بوده ، تا اندازۀ خیلی کمی از گفتمان مسلط و مبانی نظری خراسانی و تا
اندازه ای از سبک عراقی و دورۀ تیموری، و بیشترین الگو برداری از دورۀ وقوع و دورۀ
قبل از خود یعنی سبک هندی بوده است. شاعران مشهور این دوره، مانند مشتاق، هاتف،
آذر، صباحی در الگو برداری از دوره های کهن، هم در زبان و هم در مبانی نظری موفق
تر بوده اند و شاعران غیر مشهور این دوره مانند: صافی، هاشم، نورعلیشاه، در مبانی
نظری و زبان به سبک عراقی و طوفان، درویش، رفیق، طبیب و عاشق در مبانی نظری و
زبانی به سبک وقوع و هندی نزدیک هستند.
%U https://bahareadab.com/article_id/1725