%0 Journal Article
%T بررسی تطبیقی شخصیت‌پردازی در خسرو و شیرین نظامی گنجوی و شیرین و فرهاد وحشی بافقی
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A علی‌احمد صادقی جوزانی
%A فوزیه پارسا
%A ناهید عزیزی
%D 2024
%\ 1402/11/14
%N 103
%V 17
%P 33-53
%K نظامی گنجوی
%K  وحشی بافقی
%K  خسرو و شیرین
%K  شیرین و فرهاد
%K  شخصیت‌پردازی
%K  داستان
%X زمینه و هدف: شخصیت‌پردازی یکی از مولفه های اصلی داستانسرایی
است. شخصیت‌، مجموعه ای از ویژگیهاست که موجودیت یک شخص را در داستان میسازد و
مخاطبان در برخورد با آن شخص در مقاطع گوناگون داستان، انتظار دارند که همان ویژگیها
را در آن شخص بازبینند. بنابراین شخصیت‌پردازی، هنر تصویر کردن ویژگیها و منش
اشخاص دخیل در داستان است به گونه ای که منتظره و باورپذیر باشددر این مقاله تلاش
میشود شخصیت‌پردازی در خسرو و شیرین نظامی و
شیرین و فرهاد وحشی بافقی مقایسه شود و شباهتها و تفاوتهای نگاه و سلایق این
دو شاعر در حوزۀ شخصیت‌پردازی تبیین شود.


روش تحقیق: این پژوهش، جنبۀ تطبیقی دارد و بر اساس تطبیق خسرو و شیرین نظامی و
شیرین و فرهاد وحشی بافقی در حوزۀ شیوه های شخصیت‌پردازی، پیریزی شده است. بحثها
به شیوۀ ترکیبی از توصیف و تحلیل ارائه میشوند. 

یافته ها: یافته های این پژوهش، گویای آن است که هرچند مباحث نظری مربوط به حوزۀ
شخصیت‌پردازی، جدید هستند و از زمان مواجهۀ ادبیات فارسی و ادبیات غرب در دورۀ
معاصر، در ایران رایج شده اند، اما دو شاعر بزرگ پارسیگو، نظامی گنجوی و وحشی بافقی
با تکیه بر نبوغ خویش در سطحی مناسب به شخصیت‌پردازی پرداخته اند. 

نتیجه: نظامی در حقیقت تاریخنامۀ زندگانی و پادشاهی خسرو پرویز را سروده است
هرچند که جنبه های عاشقانۀ آن را هم برجسته کرده است. شخصیت اصلی منظومۀ او، خسرو
است و سپس شیرین و دیگر شخصیتها که تعداشان نیز بسیار است، برخی جنبۀ فرعی دارند و
برخی هم سیاهی لشکرند. در مقابل، وحشی، برشی از یک داستان بزرگتر را برگزیده و به
تبع این گزینش، شخصیتها را نیز گزینش کرده است. تعداد شخصیتها در منظومۀ وحشی در
حداقل ممکن است.شخصیتها در منظومۀ نظامی به سبب آنکه در بطن یک متن تاریخی عمل میکنند،
فردیت بیشتر دارند و در منظومۀ وحشی، جنبۀ نوعی شخصیتها که تعدادشان نیز اندک است،
چشمگیرتر است و حتی فرهاد را میتوان کمابیش شخصیتی نمادین و در عین حال، ازلی
انگاشت. شخصیتهای منظومۀ نظامی، کنش بیشتر دارند اما شخصیتهای منظومۀ وحشی بیشتر
شبیه افراد حاضر در تابلوی نقاشی هستند که ساکت و ساکنند و شاعر در کنار این تابلو
ایستاده و دربارۀ افراد حاضر در آن، نقّالی میکند.
%U https://bahareadab.com/article_id/1709