%0 Journal Article
%T بررسی ابعاد اندیشگانی نویسندگان شاخص عصر مشروطه
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A امیر افتخاری سنجانی
%A علی عین علیلو
%A ماندانا هاشمی اصفهانی
%D 2024
%\ 1402/09/20
%N 101
%V 17
%P 173-190
%K درونمایه
%K  عصر مشروطه
%K  نثر
%K  نویسندگان
%X زمینه و هدف: با انقلاب مشروطه در ایران، ادبیات فارسی از نظر فرم و محتوا تحول
عظیمی را تجربه کرد. با دگرگون شدن چشم‌اندازهای نظری و شیوه های گوناگون اندیشه
در کشور، موضوعات و درونمایه های آثار ادبی نیز بطور کلی تغییر کرد و ادبیات در
خدمت این جنبش سیاسی- اجتماعی قرار گرفت و یکی از تأثیرگذارترین ادوار خود را در
تاریخ ادبیات فارسی آغاز کرد. هدف از نگارش این مقاله بررسی ابعاد اندیشگانی
نویسندگان شاخص عصر مشروطه (آخوندزاده، حسن رشدیه، میرزا ملکم‌خان، طالبوف، زین‌العابدین
مراغه ای، و یوسف‌خان مستشارالدوله) است.

روش مطالعه: این جستار به شیوۀ توصیفی - تحلیلی انجام شده است. 

یافته ها: در مطالعۀ ابعاد اندیشگانی نویسندگان شاخص عصر مشروطه بطور عام شش
مؤلفۀ اهمیت تعلیم و تربیت به شیوۀ غربی، توجه ویژه به قانون و قانونمندی، نگاه
جدید به مفهوم آزادی، تجددگرایی و مبارزه با سنت‌گرایی، عقلگرایی، و غرب‌گرایی
مشهود است.

نتیجه گیری: نوع و بیان این اندیشه ها متناسب با هر شخصیت از «طرح نفی کامل
اندیشه های مذهبی» (آخوندزاده)، تا «برخورد فرصت‌طلبانه با اندیشه های دینی»
(میرزا ملکم و طالبوف) و رویکرد «رجعت مذهبی به ایران باستان» (حسن رشدیه)، «پذیرش
محدود اندیشۀ دینی در چارچوب تطبیق با تمدن غربی» (میرزا یوسف مستشارالدوله) و
«پذیرش و دفاع از تمدن دینی و اندیشه های اسلامی در برابر تمدن غربی» (حاج زین‌العابدین
مراغه ای) مشاهده میشود.
%U https://bahareadab.com/article_id/1686