%0 Journal Article
%T روانشناسی شخصیت داستانهای جمشید خانیان براساس نظریه اریکسون
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A سهیلا شاه کرمی
%A جمال احمدی
%A سیدکیهان شهدایی
%A مجید محمدی
%D 2024
%\ 1402/08/19
%N 101
%V 17
%P 67-85
%K شخصیت
%K  روانشناسی
%K  نظریه اریکسون
%K  داستانهای کودک‌ونوجوان
%K  جمشید خانیان.
%X زمینه و هدف: یکی از ابعاد مهم در روانشناسی بعد شخصیتی انسانهاست.
نظریه پردازان بسیاری در این زمینه مطالعه نموده و نظریات متعددی را ارائه کرده اند.
یکی از این نظریه پردازان اریک اریکسون است. به عقیده او شخصیت افراد در مراحل
مختلف به طور وسیع و گسترده در تعامل اجتماعی رشد پیدا میکند و انسان در هر مرحله ای
از زندگی و شکل‌گیری شخصیت خود، در انباشتی از تلاش فردی، اجتماعی و جهتگیری روانی
خاص قرار میگیرد؛ بنابراین نظریه «مراحل هشتگانه زندگی انسان» ترسیم شده است.
جمشید خانیان، نمایشنامه نویس، منتقد و پژوهشگر ادبی و داستان‌نویس معاصر حوزه
کودک و نوجوان در زمینه شخصیت‌پردازی داستانی بسیار موفق بوده است. به همین دلیل
تلاش نویسندگان پژوهش حاضر این است که شخصیتهای داستان کودک و نوجوان جمشید خانیان
را بر اساس الگوی اریکسون بررسی و تحلیل نمایند.

روش: روش مورد استفاده توصیفی-تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای است.

یافته: بررسی اشخاص داستانهای کودک و نوجوان جمشید خانیان ما را با لایه های مختلف
نظریه شخصیت اریکسون آشنا میکند. هر هشت مرحله نظریه اریکسون در شخصیتهای
داستانهای کودک و نوجوان جمشید خانیان دیده شده است، ولی بیشترین و پربسامدترین
مرحله رشد در آثار خانیان، مرحله نوجوانی و بزرگسالی است که احساس مسئولیت؛
احساسات و عواطف تند؛ تمایل به پیروزی و موفقیت؛ خودنمایی و جلب توجه دیگران؛
بحران هویت؛ برقراری روابط بین فردی صمیمی از بارزترین ویژگیهای مرحله نوجوانی و
زایندگی و تربیت نسل؛ مورد تأیید بودن؛ اهمیت دادن به دیگران و گاه احساس حقارت و
ناکارآمدی مهمترین ویژگی بزرگسالی است.

بررسی نظریه اریکسون بر اشخاص داستانهای جمشید خانیان ما
را با ویژگیهای روحی و روانی و حتی جسمانیِ گروههای مختلف سنی به ویژه کودکان و
نوجوانان آشنا میسازند.

جمشید خانیان سعی نموده با شخصیت‌پردازی آگاهانه،
الگوهای مناسبی را به کودکان و نوجوانان ارائه کند و در ترییت رشد این گروه سنی
نقش قابل توجهی ایفا کند.

نتیجه گیری: بر اساس نتایج بدست‌آمده هر هشت مرحله نظریه اریکسون در
شخصیتهای داستانهای کودک و نوجوان جمشید خانیان دیده میشود و مطالعه داستانهای وی
ما را در درک و شناخت بهتر ویژگیها و روحیات اشخاص داستان، به ویژه کودکان و
نوجوانان یاری میدهد.
%U https://bahareadab.com/article_id/1681