%0 Journal Article
%T رویکرد سیاسی، اجتماعی به روایات خرافی و تحریفات در ادبیات آیینی و عاشورایی عصر قاجار(مطالعۀ موردی: منظومه های زبده الاسرار صفی علیشاه، گنجینه الاسرار عمان سامانی و آتشکده نیّر تبریزی)
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A محمدهادی مرادی
%A رضا برزویی
%A شراره الهامی
%D 2024
%\ 1402/05/20
%N 98
%V 17
%P 177-205
%K ادبیّات عاشورایی
%K  خرافات و تحریفات
%K  رویکرد سیاسی- اجتماعی
%K  دورۀ قاجار.
%X زمینه و هدف: آمیخته شدن بسیاری از روایتهای خرافی، داستانی، ذوقی و احساسی در
روایات تاریخی و غیرقابل تحریف عاشورا و کربلا، سبب شده است که بویژه در دوران
قاجار بدلیل سیاستهای حکومت، مطالب خرافی و مجعول بسیاری در متون آیینی ـ ادبی که
به این واقعه پرداخته اند، وارد شود. هدف اصلی این جستار تحلیل و بررسی این
باورهای خرافی و تحلیل سیاسی ـ اجتماعی آن در ادبیّات آیینی ـ عاشورایی عصر
قاجار می‌باشد. 

روش پژوهش: شیوۀ پژوهش در این مقاله بروش توصیفی ـ تحلیلی برمبنای مطالعات
کتابخانه ای و سندکاوی است. جامعۀ آماری پژوهش شامل سه اثر برجستۀ آیینی ـ
عاشورایی از ادبیات منظوم دورۀ قاجار یعنی گنجینه الاسرار عمان سامانی، زبده
الاسرار صفی علیشا و آتشکدۀ نیّر تبریزی میباشد. 

یافته های پژوهش: یافته های پژوهش حاکی از آن است که خرافات،
روایات جعلی، رویکردهای عاطفی، احساسی و هیجانی بنا بضرورت شرایط جامعه ایران در
زمان حکومت قاجار در ادبیّات آیینی این دوران بسیار رواج دارد. 

نتایج پژوهش: آسیبهای روایی در ذکر واقعۀ تاریخی کربلا از جمله توجّه عاطفی به
وداع امام با خانواده، اندوه و حزن و بیتابی اهل بیت امام حسین (ع) داستانهای جعلی
مانند عروسی حضرت قاسم در بحبوحۀ نبرد، تأویلهای عرفانی نادرست و شبه ناک از این
واقعه در هر سه اثر مورد بررسی بوضوح دیده میشود.
%U https://bahareadab.com/article_id/1643