%0 Journal Article
%T مقایسۀ وجوه فکری و ادبی اشعار حافظ شیرازی و سلمان ساوجی
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A سحر مصطفوی‌زاده
%A سعید روزبهانی
%A ابوالقاسم امیراحمدی
%D 2024
%\ 1402/02/27
%N 96
%V 17
%P 143-163
%K حافظ شیرازی
%K  سلمان ساوجی
%K  سطح فکری و ادبی
%K  مقایسه
%X زمینه و هدف: سلمان ساوجی و حافظ شیرازی، دو غزلپرداز بزرگ سده هشتم و معاصر
یکدیگر هستند. مشهور است که حافظ از دیوانهای شاعران بسیاری بهره برده و اصطلاحات،
ترکیبات و توصیفات بیشماری، حتی مصراعها و بیتی را تقریباً کامل از آنان در غزلهای
خود به کار برده است؛ از این رو تأثیر سلمان بر حافظ بیشتر منطقی و معقول
مینُماید. در این مقاله سعی شده است اشعار این دو شاعر در دو سطح فکری و ادبی مورد
مقایسه قرار بگیرد. 

روش مطالعه: نوع روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی است.

یافته ها: در سطح فکری، مشرب عرفانی هر دو شاعر، عرفان خراباتی و عاشقانه است.
مضامین انتقادی و اجتماعی نیز در شعر این دو شاعر وجود دارد که بیشتر بصورت طنز
جلوه گر میشود؛ اما سلمان در مورد صوفی و تصوف، نظریۀ تقریباً ثابت و مشخصِ حافظ
را ندارد. در سطح ادبی نیز شعر حافظ و سلمان بسیار شبیه است. مشخصترین ویژگی سبکی
حافظ، بکارگیری ایهام و انواع آن است که همین خصلت در شعر سلمان نیز وجود دارد.
غزلیات و قصاید سلمان مملو از ایهامهای شاعرانه و استادانه است و از همین رو برخی
سبک حافظ را در این زمینه به سبک سلمان نزدیک دانسته اند. 

نتیجه گیری: در شعر حافظ و سلمان، مضامین مشترک فکری و ادبی موجود است و حافظ در
برخی مشترکات فکری و ادبی از سلمان ساوجی متأثر و از آن بهره مند بوده و به
استقبال این مضامین رفته است؛ اما چنانکه مشهود و مسلم است شعر حافظ در مرتبه ای
بالاتر و والاتر از شعر سلمان قرار گرفته است (به دلیل ارزش هنری).
%U https://bahareadab.com/article_id/1613