%0 Journal Article
%T تحلیل سبک شناسانۀ غزلهای عارف چاه آبی
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A شرافت‌الله حقجو
%A اسماعیل تاج‌بخش
%D 2024
%\ 1402/05/04
%N 97
%V 17
%P 1-27
%K سبک
%K  سبک‌شناسی
%K  غزلیات
%K  لایه زبانی
%K  لایه بلاغی
%K  لایه ایدئولوژیک
%X زمینه
و هدف: ملا
عبدالله عارف چاه آبی شاعر معاصر فارسی‌سرا از آستان تخار افغانستان است. اگرچه تحقیقاتی
در حوزه ی شناخت مضامین و اندیشه های شعری او صورت گرفته است، اما هنوز از منظر سبک‌شناختی
جدید، اشعار او تحلیل و تجزیه نشده است. هدف پژوهش حاضر بررسی سبک‌شناختی غزلیات او
و نشان‌ دادن ویژگی‌های سبکی غزلیات او در لایه های زبانی، بلاغی و ایدئولوژیک است
تا تصویر روشنی از هنر کلامی شاعر و شگردهای شاعرانه ی او فرا روی مخاطبان ترسیم گردد.

روش‌ها: پژوهش حاضر، مطالعه ی نظری
است که به روش کتاب‌خانه ای و رویکرد تحلیلی – توصیفی انجام شده است. قلمرو
تحقیق دیوان اشعار عارف است که به کوشش محمد ابراهیم چاه آبی و از سوی انتشارات سعادت
به چاپ رسیده است. جامعه ی آماری آن را غزلیات او تشکیل می‌دهد.

یافته ها: عارف با بهره جویی از ساخت‌های
واجی ‌آهنگین، اوزان متناسب با مقام و محتوای سخن، قافیه ها و ردیف‌های خوش‌نواْ تکرارهای
گوش‌نواز، فضای کلامی سرشار از موسیقایی در شعرش آفریده است. از بسامد فروان واژگان
عینی و عامیانه، برای تداعی مؤثر معانی و مفاهیم و ترسیم تابلوهای رنگین از رویدادها
و صحنه ها، کار گرفته است. در کلام او، ترکیب‌ها، عبارت‌ها و جمله ‌های زبان، سازگار
با هنجارهای معمول در زبان عادی و کاربردهای شعری آن، در خدمت بیان اندیشه قرار می‌گیرد.
از آرایه های بدیعی و بیانی برای خیال‌انگیزی، جذاب‌نمایی، خلق تصویرهای شاعرانه و
نمایشی ساختن صحنۀ گفتمان بهره برده است. از نگاه ایدئولوژی غزل‌های عارف در قالب‌های
متنوع و در مناسبت‌ها و موضوع‌های گوناگون دینی، عرفانی، عشقی، انسانی، اجتماعی، میهنی
و فرهنگی، سروده شده اند.

نتیجه گیری‌: بررسی سبک‌شناختی از غزلیات
عارف چاه آبی نشان می‌دهد که شاعر در لایه های زبانی (آوایی، واژگانی و نحوی)، بلاغی
و ایدئولوژیک، هنرمندانه عمل کرده است. غزل‌های عارف بیشتر در بحرهای هزج و رمل سروده
شده و اکثر آن‌ها مردف هستند. از صنعت تکرار (جناس و سجع) بهره ی فروان جسته است. واژگان
حسی و عامیانه در شعر او بسامد زیاد دارد. جمله های ساده، کاربرد وجه خبری، تقدیم فعل
بر سایر اجزا در بیشتر جمله ها از ویژگی‌ها نحوی شعر اوست. در لایه ی بلاغی عبارت‌ها
و ترکیب‌های هنری مملو از تشبیهات، استعاره ها، انواع مجاز و کنایه به جذابیت تصویرهای
شاعرانه در شعر او افزوده است. اندیشه های اساسی بازتاب یافته در شعر او مضامین اجتماعی،
عشقی، وصف طبیعت، میهن و زندگی اجتماعی است.
%U https://bahareadab.com/article_id/1606