%0 Journal Article
%T نقد کاربست نظریۀ ساختارگرایی بر متون کهن فارسی (در مقالات علمی-پژوهشی فارسی منتشرشده در سالهای 1390-1370)
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A محمد رزمی
%A تقی پورنامداریان
%D 2024
%\ 1402/03/12
%N 95
%V 17
%P 135-157
%K ساختارگرایی
%K  متون کهن فارسی
%K  آسیب‌شناسی
%K  نظریۀ ادبی
%K  کاربست نظریه بر متن.
%X زمینه و هدف: ساختگرایی از نظریه های مهم قرن بیستم است که در حوزه های متفاوتی
کاربرد پیدا کرد؛ از مردم‌شناسی، اسطوره شناسی و روانکاوی گرفته تا مطالعات ادبی.
در پژوهشهای ادبی صورت‌گرفته در اواخر سدۀ چهاردهم شمسی ایران نیز بتدریج شاهد به کارگیری
آن بر بخشی از متون کهن فارسی هستیم. 

روش مطالعه: این پژوهش با روش مطالعۀ کتابخانه ‌ای در پی تحلیل مقالات
علمی-پژوهشی منتشرشده با این موضوع در دهه های هفتاد و هشتاد شمسی و آسیب‌شناسی
کاربست نظریۀ ساختگرایی بر متون کهن در آنهاست. 

یافته ها: بررسی مقالات علمی-پژوهشی به نگارش‌درآمده در محدودۀ زمانی مذکور
نشان میدهد مهمترین آسیب رخ‌داده، بی‌نیازی بسیاری از پژوهشهای یادشده از به کارگیری
نظریه است؛ به نحوی که اکثر این مقالات -حتی اگر درک درستی از مبانی و اهداف نظریه
داشته اند- با حذف عنوان و گزاره های نظریۀ ساختگرا نیز به همین صورت فعلی قابل‌طرح
هستند. لذا نظریه در آنها کارکردی زائد دارد و صرفاً برای اعتباربخشی ظاهری به
تحقیق استفاده شده است. از دیگر مشکلات مشهود میتوان به مواردی همچون «فهم نادرست
مبانی نظریه»، «اصالت دادن به نظریه و گزینش سلیقه ای متن در راستای اثبات آن» و
«ناکامی از کسب نتایج جدید» اشاره کرد. 

نتیجه گیری: به کارگیری نظریه های نوین در شناخت متون کهن، میتواند ظرفیتهای
جدیدی در شناخت متون ایجاد کند، اما بی‌توجهی به آسیبهای یادشده موجب تولید انبوه
مقالاتی شده است که بیشتر خاصیت ترویجی دارند و به دلیل عدم ارائۀ دستاورد جدید،
بر تحقیقات پس از خود نیز تأثیر چندانی نداشته اند.
%U https://bahareadab.com/article_id/1597