%0 Journal Article
%T تحلیل و تفسیر زبانی، ادبی و فکری خزائن ملکوت عبدی بیگ نویدی شیرازی
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A لیلا عابدی
%A مرتضی جعفری
%A فرح نیازکار
%D 2024
%\ 1401/11/25
%N 93
%V 16
%P 201-221
%K نسخۀ خطی
%K  خزائن ملکوت
%K  عبدی بیگ نویدی شیرازی.
%X زمینه و هدف: خزائن ملکوت، اثر شاعر قرن دهم «خواجه زین‌العابدین
علی» متخلص به «نویدی» و «عبدی»، ازشاعران، حکیمان، ادیبان و
دبیراندولت صفویاست که بالغ بر 7580
بیت، و بر وزن فاعلاتن مفاعلن فعلن (بحر خفیف مخبون محذوف) سروده شده است. دو نسخۀ
خطی از این مثنوی به شماره 2425 و 362 امام جمعه در کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران
موجود است. این اثر به خط نستعلیق نوشته شده و تا کنون تصحیح و منتشر نشده است. این پژوهش به تفسیر و تحلیل زبانی، ادبی و فکری خزائن ملکوت
عبدی بیگ نویدی شیرازی میپردازد. برای درک بهتر سبک شخصی عبدی، ویژگیهای زبانی او در سه سطح زبانی
(لغوی و نحوی)، ادبی و فکری تحلیل و بررسی شده است و سپس ضمن استخراج پرتکرارترین
ویژگیهای زبانی این اثر، سبک فردی وی مورد بررسی قرار گرفته است.

روش مطالعه: این تحقیق بر مبنای مطالعات
کتابخانه ای و به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. گردآوری و تحلیل داده ها با روش اسنادی
یا کتابخانه ای و با فیشبرداری از متن نسخۀ خطی انجام شده است.

یافته ها: عبدی علاوه بر واژه و ترکیب‌سازی، از صور خیال بهره
میگیرد و با الفاظی بدیع و خیالی تصویرگری میکند. اطلاعات گستردۀ شاعر از موضوعات گوناگون، تسلط به زبان عربی،
آشنایی با قرآن، اقرار وی به احاطه بر سی هزار حدیث از پیامبر اسلام (ص) و
بیان معجزات و مناقب فراوان در این مثنوی حاکی از دانش بسیار غنی شاعر در این وادی
است.

نتیجه گیری: عبدی بیگ در سرودن این مثنوی بسیار
موفق عمل کرده است؛ البته نمیتوان
تقلید وی از هفت پیکر نظامی و هشت بهشت امیرخسرو دهلوی، سلسلۀالذهب جامی و... را
نادیده گرفت؛ لذا در زمینۀ ساختار و
مضمون و محتوا، بیشتر تحت ‌تأثیر شاعران قبل از خود بوده است؛ به همین خاطر نمیشود
او را شاعری صاحب سبک به شمار آورد.
%U https://bahareadab.com/article_id/1571