%0 Journal Article
%T سبک‌شناسی دیوان ملامحمدخاکی سلیمانیه ای
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A گلشاد پورمحمود
%A شهریار حسن‌زاده
%A مجتبی صفرعلیزاده
%D 2024
%\ 1401/12/06
%N 93
%V 16
%P 137-162
%K ملا محمدخاکی سلیمانیه ای
%K  دیوان شعر
%K  سبک شناسی
%K سدۀ سیزدهم
%K 
%X زمینه و هدف: آثار مکتوب هر ملتی، یکی از پربهاترین میراثهای
ملی و فرهنگی همان ملت است؛ بنابراین معرفی و تصحیح آنها در واقع ارج نهادن به
هویت ملی است و آن چیزی است که اعتبار و عظمت فرهنگی ملت ما در گرو آن است. یکی از
این نسخ، نسخۀ خطی دیوان ملامحمد خاکی سلیمانیه شاعر کردزبان سدۀ سیزدهم هجری قمری
است. هدف از این پژوهش، معرفی این نسخۀ خطی و بررسی ویژگیهای سبک‌شناسانۀ آن از سه
منظر زبانی، ادبی و فکری است. 

روش مطالعه: این پژوهش بر مبنای مطالعات
کتابخانه ای و به شیوۀ توصیفی-تحلیلی انجام شده است. شیوۀ تصحیح به شیوۀ انتقادی است که بر اساس
آن چند نسخه مقابله و مطابقه میشوند.

یافته ها: زبان شعر خاکی ساده و روان است و پیچیدگی ندارد. او از انواع جناس و
تکرار برای زیبایی شعرش بهره برده است. خاکی به صور خیال توجه داشته و میتوان
تشبیه را برجسته ترین صور خیال در شعر او دانست. شاعر در کنار آفرینش ابیاتی که
متضمن عشق در سطح زمینی و آسمانی است به بیان مسائل مذهبی، عرفانی، تعلیمی، انتقادی،
مدحی و... نیز پرداخته است.

نتیجه گیری: احاطۀ خاکی به زبان فارسی و عربی و اشتمالش به زیورهای لفظی و معنوی
از وجوه امتیاز شعر او محسوب میشود. از اوزان پرکاربرد در دیوان او، بیشترین بسامد
متعلق به بحرهای رمل و هزج است. در سطح ادبی تشبیه، استعاره و تلمیح خودنمایی
میکند. ستایش باری تعالی و ذکر توحید، نعت پیامبر اکرم (ص)، پند و اندرز، برتری
عشق بر عقل، و اصطلاحات عرفانی همچون فنا و بقا ساختار فکری این دیوان را تشکیل
میدهند.
%U https://bahareadab.com/article_id/1568