%0 Journal Article
%T بررسی سبک شناسانۀ شعر فضولی بغدادی
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A الهام افشار
%D 2024
%\ 1401/12/18
%N 93
%V 16
%P 21-44
%K سبک شناسی
%K  سطح زبانی
%K  سطح ادبی
%K  سطح فکری
%K  فضولی بغدادی.
%X زمینه و هدف: محمد فضولی بغدادی از بزرگترین شاعران سدۀ دهم هجری است که به سه
زبان عربی، فارسی و ترکی شعر سروده است. دیوان فارسی فضولی در میان دواوین فارسی،
از بلیغترین آنها به شمار میرود و در تاریخ شعر فارسی پلی میان سبک عراقی و سبک
هندی شناخته میشود. در این پژوهش صد غزل و ده قصیده از دیوان فارسی این شاعر از
دیدگاه سبک‌شناسی در سه سطح زبانی و فکری و ادبی مورد بررسی قرار گرفته است.

روش مطالعه: پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای و
الکترونیکی است.

یافته‌ها: زبان شعری فضولی ساده و روان است و ویژگیهای زبان کهن
فارسی بندرت در آن دیده میشود. از زبان عربی بهره فراوانی برده است. از نظر ادبی
نیز تشبیه و استعاره به ترتیب پربسامدترین فنون بلاغی در کلام اوست. در بخش صنایع
لفظی انواع جناس و واج‌آرایی در صدر قرار دارند. عشق اصلیترین بنمایۀ شعری اوست و
مضامین عرفانی نیز در اشعارش دیده میشود. یکی از وجوه مهم دیگر شعر فضولی پرداختن
به مضامین شیعی و مدح و منقبت امامان شیعه یا سرودن مرثیه برای آنهاست.

نتیجه گیری: ردیف در شعر فضولی تنوع بسیاری دارد. از اضافۀ تشبیهی و استعاره
بهرۀ فراوان برده و اشعارش سرشار از تلمیحات قرآنی و داستانهای گذشتگان است. مضمون
عمدۀ قصاید وی مدح اهل بیت است. در مجموع میتوان گفت شعر فضولی از حیث پرداختن به
موضوعات و مضامین مختلف از عشق زمینی، عرفانی، مضامین مذهبی و شیعی قابل توجه است.
معشوق در شعر فضولی در اوج بیرحمی و بی‌اعتنایی به سر میبرد.
%U https://bahareadab.com/article_id/1562