%0 Journal Article
%T سبک‌شناسی قصاید ادیب‌الممالک فراهانی
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A حشمت قیصری
%D 2023
%\ 1401/09/18
%N 91
%V 16
%P 247-273
%K سبک‌شناسی
%K  شعر
%K  ادیب‌الممالک فراهانی
%K  قصیده.
%X زمینه و هدف: ادیب‌الممالک فراهانی از شاعران
بزرگ دوره مشروطه است که تا کنون قصاید او از دیدگاه سبک‌شناسی مورد پژوهش قرار
نگرفته اند. هدف از این مقاله بررسی ویژگیهای سبک‌شناسی پنجاه قصیده منتخب از
دیوان ادیب‌الممالک فراهانی است که در آن ویژگیهای سبکی قصاید در سه سطح زبانی،
ادبی و فکری مورد بررسی قرار گرفته تا خوانندگان با ساختار شعری و شخصیت ادبی این
شاعر بیشتر آشنا شوند.

روش مطالعه: در این پژوهش بر اساس
مطالعات کتابخانه ای و فیشبرداری و روش تحلیلی-توصیفی به بررسی و تحلیل دقیق پنجاه
قصیده منتخب از قصاید ادیب‌الممالک در سه حوزه زبانی،ادبی و فکری پرداخته
شده است.

یافته ها: از جمله ویژگیهای زبانی در قصاید ادیب‌الممالک آن است که آرایه جناس
بیشترین سهم را در ایجاد موسیقی درونی دارد. افعال ساده چندین برابر افعال مرکب و
پیشوندی هستند. کاربرد لغات و اصطلاحات و افعال کهن و همچنین کاربرد کلمات و
ترکیبات عربی از بسامد بسیار زیادی برخوردار است. در حوزه بلاغی بیشترین بسامد را
به ترتیب کنایه های فعلی، استعاره مکنیه و تشبیهات مرکب تشکیل میدهند و در میان
صنایع بدیعی نیز ابتدا تلمیحات تاریخی و سپس تلمیحات دینی و مراعات نظیر بیشترین
بسامد را دارند.

نتیجه گیری: بسامد زیاد لغات و ترکیبات عربی نشان از تسلط و
مهارت شاعر در استفاده از متون معتبر عربی و دیوانهای شاعران عرب دورۀ جاهلیت و
همچنین احاطه به امثال و سایره عرب دارد. بسامد افعال ساده در برابر افعال مرکب
نشان از آن است که شاعر از افعال ساده بیشتر به منظور بیان صریح افکار و هیجانات
درونی خود بهره برده است. بسامد زیاد لغات و اصطلاحات کهن نیز نشانگر علاقه فراوان
شاعر به سبک خراسانی میباشد. بزرگترین مضمون موجود در قصاید شاعر، وطن‌دوستی و
آگاهی‌بخشی مردم میباشد و بعد از آن مضامین دینی و مذهبی و مسائل تربیتی و اخلاقی
در اشعار وی فراوان دیده میشود.
%U https://bahareadab.com/article_id/1542