%0 Journal Article
%T سبک شناسی زبانی و ادبی اشعار ژاله (عالمتاج) قائم مقامی
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A اصغر خلیلی
%A آرش مشفقی
%A عزیز حجاجی کهجوق
%D 2023
%\ 1401/08/20
%N 90
%V 16
%P 79-98
%K ژاله قائم مقامی
%K  شعر
%K  سبک‌شناسی
%K  زن.
%X زمینه و هدف: در ادب فارسی، زندگی و شعر سرایندگان زن به
دلیل شرایط فرهنگی و شایست و ناشایستهای عرفی، به بی‌مهری حافظۀ تاریخ دچار گشته و
بتدریج محو و بیرنگ شده است. ژاله (عالمتاج) قائم مقامی از شاعران قرن سیزدهم هجری
است که از نظر فکری دارای بنمایه های قابل‌اعتنایی در حوزۀ زنان است. هدف این
پژوهش، بررسی سبک‌شناسانۀ اشعار او در سه سطح زبانی، فکری و ادبی است.

روش مطالعه: این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با ابزار مطالعۀ کتابخانه ای انجام
شده است.

یافته ها: آنچه از اشعار او (قصاید و قطعات) برمی‌آید این است که زبان او ساده
و به دور از پیچیدگی است، گرچه از نظر واژگانی و نحوی، به سبک خراسانی نزدیک شده
است و کلمات عربی ثقیل و فارسی کهن در آن اندک نیست. از سویی دیگر تعبیرات و
کنایات امروزی و کلماتی مانند سماور، چرخ زینگر، سیگار، تلگراف، لوله، و چشمک نیز
در اشعار او دیده میشود. تشبیه بلیغ در میان صنایع بیانی و جناس در میان صنایع
بدیعی در صدر فنون بلاغی شعر او قرار میگیرند. او شعر خویش را در خدمت بیان عقایدش
قرار داده است و دغدغۀ اصلی او مشکلات زنان است. همچنین ژاله به موضوعاتی مانند
کودک‌همسری، تعدد زوجات، فرزندآوری و حتی ازدواج، نگاه مثبتی ندارد و نظرات متفاوت خود را در این زمینه با بی‌پروایی بیان میکند.

نتیجه گیری: ژاله، که از شاعران دوران مشروطه به شمار می‌آید، بجرئت اولین زنی
است که دربارۀ حقوق زنان با جسارت و استواری سخن رانده است. متأسفانه از اشعار او
جز 917 بیت در دست نیست و او اقدام به شعرسوزی کرده است؛ بنابراین داوری دربارۀ
کلام او نمیتواند کامل و واقعی باشد. با وجود این زبانی استوار و کهن که گاه به
محاوره نزدیک میشود؛ سطح بلاغی متوسط و دغدغه مندی او در باب مسائل زنان و زنانه
بودن شعر او، چهار ویژگی اصلی شعر اوست.
%U https://bahareadab.com/article_id/1519