%0 Journal Article
%T بررسی ابعاد مختلف نیهیلیسم (پوچگرایی) در شعر شاعران معاصر (مهدی اخوان ثالث، احمد شاملو، فروغ فرخزاد، منوچهر آتشی، نادر نادرپور، محمد زهری)
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A الهام بهنام وظیفه
%A نرگس اصغری گوار
%A علی رمضانی
%D 2023
%\ 1401/09/01
%N 90
%V 16
%P 57-77
%K نیهیلیسم
%K  پوچگرایی
%K  اوضاع سیاسی-اجتماعی
%K  شعر معاصر.
%X زمینه و هدف: بعد از دورۀ رنسانس و ظهور پیشرفتهای
صنعتی، انسان خود را در محوریت و مرکز کائنات دید و به قدرت خود غرّه شد. بعبارتی
با پیشرفتهای صنعتی انسان احساس قدرت کرده و مسئلۀ مرگ خدای نیچه رخ داده و اعتقاد
به خدا در ضمیر او از بین میرود. پیامد چنین تفکری، کمرنگ شدن اعتقادات مذهبی و
نابودی ارزشهای سنتی بود که منجر به پوچگرایی گردید. روشنفکران ایرانی در دهه های
سی و چهل، ضمن آشنایی با چنین تفکراتی و به دلیل وجود نابسامانیهای شدید
سیاسی-اجتماعی، درگیر افکار نیهیلیستی شدند. تحقیق حاضر با هدف بررسی ابعاد مختلف نیهیلیسم از جنبه های سیاسی،
اجتماعی، فلسفی، وجودی، معرفتی، و اخلاقی در اشعار شاعران معاصر (مهدی اخوان ثالث،
احمد شاملو، فروغ فرخزاد، منوچهر آتشی، نادر نادرپور، و محمد زهری) انجام شده است.

روش مطالعه: این پژوهش به شیوۀ توصیفی-تحلیلی و مطالعۀ کتابخانه ای و فیش برداری
و بر مبنای تحلیل محتواست.

یافته ها: براساس یافته های پژوهش، ابعاد گوناگون نیهیلیسم به ترتیب بسامد
نیهیلیسم اجتماعی، فلسفی، اخلاقی، وجودی، سیاسی، و معرفت شناسانه در اشعار شاعران
موردبحث منعکس شده است. در این میان اشعار شاملو در نیهیلیسم سیاسی، فروغ فرخزاد
در نیهیلیسم فلسفی، و محمد زهری در نیهیلیسم اخلاقی دارای بسامد بیشتری است.
همچنین بسامدهای نیهیلیسم وجودی و اجتماعی تقریباً در شعر شاعران موردنظر، به یک
اندازه است. گفتنی است طبق جست‌وجوی نگارندگان، در اشعار احمد شاملو، محمد زهری، و
نادر نادرپور شواهدی مبنی بر نیهیلیسم معرفتی یافت نشد و در اشعار منوچهر آتشی نیز
شواهدی مبنی بر نیهیلیسم سیاسی مشاهده نگردید.

نتیجه گیری: به نظر میرسد اوضاع متشنج سیاسی دهۀ سی و چهل، زندانی شدن
شاعران، گذار جامعۀ ایران از سنت به مدرنیته، جنگ جهانی دوم، بی‌سوادی و جهالت
عوام و مواردی از این دست، نوعی ناامیدی، سرخوردگی، پوچگرایی و بی معنایی را در
اشعار این دوره تزریق نمود. در این میان مسائل شخصی مانند روابط نافرجام عاشقانه،
تنهایی، مهاجرت و غربت نیز شاعران را به سمت نوعی بی معنایی، پوچی و بی ارزشی دنیا
و زندگی سوق داده است.
%U https://bahareadab.com/article_id/1518