%0 Journal Article
%T تحلیل رمان «آزاده خانم و نویسنده اش» از رضا براهنی بر اساس نظریۀ رمزگان پنجگانۀ رولان بارت
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A لیلا دالوند
%A نرگس محمدی بدر
%A فاطمه کوپا
%A بهناز علیپور گسکری
%D 2023
%\ 1401/07/10
%N 89
%V 16
%P 75-93
%K آزاده خانم و نویسنده اش
%K  رمان فارسی
%K  رمزگان
%K  روایت‌شناسی
%K  رولان بارت.
%X زمینه
و هدف: روایت‌شناسی
حوزه ای از نقد و نظریۀ ادبی است که با تحلیل دقیق روایتها میکوشد سازوکارهای عام
معناسازی در همۀ انواع روایت را معلوم کند. این شیوۀ نقد متون ادبی میتواند به
شکلهای گوناگون انجام گیرد، از جمله روایت‌شناسی به شیوۀ رولان بارت. طبق نظر بارت
روایتها علاوه بر اینکه واجد معانی ثانوی فرهنگی، ایدئولوژیک و سیاسی هستند، ادراک
ما از جهان پیرامونمان را شکل میدهند. بر همین مبنا، هدف اصلی مقالۀ پیشِ ‌رو
این است که با توجه به رمزگان پنجگانۀ بارت، به تحلیل رمان معاصر فارسی «آزاده ‌خانم
و نویسنده اش» بپردازد و با کمک این رمزگان، لایه های زیرین و پوشیدۀ این اثر
پیچیده و چندلایه را بازنمایی کند.

روش مطالعه: این پژوهش به شیوۀ توصیفی-تحلیلی
انجام شده است و با رویکرد روایت‌شناسی به شیوۀ رمزگان پنجگانۀ رولان بارت به جمع‌آوری
اطلاعات پرداخته است.

یافته ها: در بررسی ساختار روایی «رمان
آزاده خانم و نویسنده اش» بر اساس الگوی رمزگان پنجگانۀ رولان
بارت، مشاهده شد که ساختار روایی این رمان متفاوت با دیگر رمانهای فارسی است. بخشهای
متفاوت آن از نظر زمانی، مکانی و رویداد فاقد تسلسل خطی و توالی منطقیند. در بررسی
ساختار محتوایی متن دریافتیم رمزگان معنابنی، کارکردی برجسته و معناساز در این
روایت دارد. چون هرکدام از شخصیتها، مکانها و رویدادها دربردارندۀ معانی ضمنی
هستند که درونمایۀ رمان را در بر میگیرند.

نتیجه گیری: در رمزگان
معنابنی، دلالت ضمنی بر اساس خصوصیات شخصیتهای داستان و کنش آنها بررسی میشود. در
این رمز‌گان بیان شد که دالّ کلیدی و نقش محوری رمان، آزاده خانم است. همین نام
درونمایۀ رمان را در بر میگیرد: آزادگی؛ و نقطۀ مقابل آن، اسارت را به ذهن القا
میکند. در رمزگان نمادین بیان شد که دو دیدگاه متفاوت (دای اغلی و بیب اوغلی)، دو
طبقه (قدرتمندان و مردم عادی)، دو جنس (زن/ مرد) و دو مفهوم (زندگی/ مرگ) در نظام
فکری جامعه همواره در تقابل هم قرار دارند.
%U https://bahareadab.com/article_id/1504