%0 Journal Article
%T بررسی تطبیقی سبک شناسی اشعار فارسی و عربی شیخ بهایی در ساختار و محتوا
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A بهزاد عابدین‌پور آهنگر
%A رضا آقایاری زاهد
%A رسول عبادی
%A مریم محمدزاده
%D 2023
%\ 1401/03/20
%N 87
%V 16
%P 71-89
%K شیخ بهایی
%K  شعر فارسی
%K  شعر عربی
%K  مقایسۀ تطبیقی
%K  سبک شناسی.
%X زمینه و هدف: بهاءالدّین محمّد عاملی مشهور به شیخ بهایی (953-1030هـ.ق) از
فاضلترین عالمان دورۀ صفویه است که با داشتن ذوق ادبی، اشعاری به فارسی و عربی
سروده است. در مقالۀ حاضر با رویکرد سبک‌شناسی، اشعار فارسی و عربی وی در ساختار و
محتوا بصورت تطبیقی بررسی شده است.

روش مطالعه: گردآوری اطلاعات پژوهش به شیوۀ کتابخانه ای انجام گرفته است و نگارش
یافته های تحقیق، به شیوۀ توصیفی-تحلیلی میباشد. جامعۀ آماری نیز شامل دیوان شیخ
بهایی و اشعار عربی وی است که در الکشکول و کتابهای مختلف چاپ شده است.

یافته ها: اشعار فارسی شیخ بهایی، ساده و به دور از تکلفهای زبانی است. در شعر
عربی نیز مطابق صرف و نحو عربی، اشعاری به دور از لغزش سروده است. ملمع گویی،
استفاده از اوزان عربی، و کاربرد واژه های عربی از تأثیرات زبان عربی است که در
شعر فارسی وی دیده میشود. در مقایسۀ تطبیقی در ساختار و محتوای هر دو شعر تشابه
وجود دارد. جناس، واج آرایی، تکرار واژه، جمله، طرد و عکس، تشبیه، استعاره، اقتباس
قرآنی، تضاد، کنایه، و تلمیح، در ساختار بلاغی شعر او فراوانی دارد. شیخ بهایی در
محتوای شعری، به مضامین عرفانی، مذهبی، تعلیمی، غنایی توجه دارد و مضامین تعلیمی
را نیز با مایه های مذهب و عرفان سروده است. بخش اندکی از اشعارش نیز غنایی است که
در اشعار عربی بیشتر از فارسی میباشد. 

نتیجه گیری: شیخ بهایی شاعری دوزبانه است که علاوه بر شعر فارسی، به زبان عربی
که زبان مادری وی بوده است، شعر سروده است. در مقایسۀ تطبیقی دو گونۀ شعرش،
تشابهات سبکی در ساختار زبانی، بلاغی و محتوایی وجود دارد. وی با زبانی ساده،
بلاغتی مرسوم و متداول و اندیشۀ مشترک عرفانی و مذهبی، به فارسی و عربی شعر گفته
است.
%U https://bahareadab.com/article_id/1474