%0 Journal Article
%T بررسی و تحلیل لایۀ توصیف در مفاخره ها و رجزخوانیهای گرشاسبنامه و بانوگشسبنامه؛ براساس نظریه تحلیل گفتمان انتقادی نورمن فرکلاف
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A فرحناز جلالی قاسم‌پور
%A رضا اشرف‌زاده
%A بتول فخر اسلام
%D 2023
%\ 1401/02/25
%N 85
%V 16
%P 1-15
%K گرشاسبنامه
%K  بانوگشسبنامه
%K  مفاخره و رجزخوانی
%K  تحلیل گفتمان انتقادی
%K  فرکلاف
%K  قدرت.
%X زمینه و هدف: گرشاسبنامه از اسدی و بانوگشسبنامه از شاعری
نامعلوم را باید از آثار مهم حماسی در زبان فارسی به شمار آورد. اگرچه رویکرد غالب
در این دو اثر، حماسی است، انعکاس مؤلفه های عاطفه محور که با مبانی ادبیات غنایی
پیوند دارد، بخوبی برجسته شده است. رجزخوانی و مفاخره ازجمله مصداقهای مؤلفه های
غنایی است که پهلوان برای تأمین اغراض گوناگون خود مورد استفاده قرار میدهد. هدف
از تحقیق حاضر آن است که با کاربست مبانی نظریه تحلیل گفتمان انتقادی فرکلاف، سطح
توصیف در این رجزها و مفاخره ها را بازنمایی کند تا ابعاد گوناگون این حربه های
نظامی کاویده شود. سؤال اصلی تحقیق این است که تفاخر و رجزخوانی در آثار مذکور چه
تأثیری در بازنمایی گفتمان «قدرت» دارد و این مقوله در چه مؤلفه های گفتمانی نمود
پیدا کرده است؟

روش مطالعه: این تحقیق با استناد به منابع کتابخانه ای و روش توصیفی ـ تحلیلی
انجام شده است.

یافته ها: کلمه ها در مفاخره ها و رجزها برای راه اندازی جنگ روانی از سوی
پهلوانان به کار برده میشوند. همچنین کلمات در آثار مذکور، رویکرد «شبان و بره» 
را در گفتمانهای طرح شده از سوی شخصیتها نشان میدهند. در ارتباط با شخصیتها،
پهلوانان با تشریح مجموعه ای از کنشها و نیز تأکید بر تواناییهای جسمانی خود، شکاف
موجود میان رجزخوان با فرد مقابل را در بالاترین حد ممکن نشان میدهند. در سطح
همنشینی، باهم آیی شبکه های کلمات در عبارات و جمله های متعدد، بسط دهندۀ هژمونی
قدرت است. ضمیرها در این منظومه ها، در بازتاب دادن سلسله مراتب حاکم بر مناسبات
بینافردی و اجتماعی نقش داشته اند. وجه فعلها در رجزها و مفاخره ها غالباً اخباری
است که این امر بیانگر قطعیت مسائل مطرح شده است. همچنین اقتدارگرایی یکی از
پیامهای مهمی است که با تحلیل فعلها به دست می‌آید.

نتیجه گیری: تحلیل رجزها و مفاخره ها در آثار مذکور در سطح توصیف، نشان از تقابل سازی
آگاهانه از سوی سراینده ها در معرفی شخصیتها دارد. همچنین غیریت سازی میان
گفتمانهای طرفین بخوبی دیده میشود.
%U https://bahareadab.com/article_id/1440