%0 Journal Article
%T سیر تحول طنز مطبوعاتی در یکصد سال اخیر ایران از دیدگاه ادبی (مطالعۀ موردی: نسیم شمال، توفیق و گل‌آقا)
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A فرحناز محمدی
%A امید مجد
%D 2022
%\ 1400/05/11
%N 79
%V 15
%P 259-274
%K طنز
%K  مطبوعات
%K  صنایع ادبی
%K  گل‌آقا
%K  توفیق
%K  نسیم شمال
%X زمینه و هدف: طنز از انواع فرعی ادبیات و زادۀ اعتراض است و بیگمان یکی از عرصه های
مهم بروز و جلوۀ طنز در دورۀ معاصر، مطبوعات بوده اند. طبق نظر طنزپردازان،
مهمترین کارکرد طنز مطبوعاتی، انتقادی و ژورنالیستی بودن آن است و طنز مطبوعاتی
بدلیل این ماهیت، بشکل مستقیم با دستگاه های صاحب‌قدرت گره خورده است. در این
پژوهش، سه نشریۀ برجستۀ نسیم شمال، توفیق، و گل‌آقا از سه دورۀ مشروطه، پهلوی و
انقلاب اسلامی بعنوان نمونه انتخاب شده و از منظر ادبی مورد بررسی قرار گرفته است.

روش مطالعه: روش گردآوری داده ها در این پژوهش، کتابخانه ای و براساس یادداشت‌برداری
است و تحلیل داده ها بصورت توصیفی انجام شده است. بر این مبنا در آغاز کتابهای مهم
در زمینۀ طنزپردازی در ایران مطالعه و یادداشت‌برداری شده و سپس مطبوعات موردنظر
مطالعه شده اند و به تجزیه و تحلیل داده ها برمبنای استخراج آرایه های ادبی و فنون
بلاغی پرداخته شده است.

یافته ها: انتقادهای سیاسی و اقتصادی پایۀ اصلی طنز این مطبوعات است. اخبار روز
در حوزه های مختلف، دقت در روند زندگی اجتماعی، ارتباطات میان افراد جامعه از
مهمترین منابع مهم سوژه یابی برای طنزپزدازان این سه نشریه است.

نتیجه گیری: آیرونی و طعنه، کنایه و ارسال‌المثل، تشبیه، استعاره و نقیضه گویی
پرکاربردترین شگردهای بلاغی در این متون هستند. زبان در این نشریات ساده بوده و
نسیم شمال بعلت تقدم زمانی آن و وجه شاعری سید اشرف‌الدین دارای زبانی به نسبت
رسمیتر و ادیبانه تر است.
%U https://bahareadab.com/article_id/1423