%0 Journal Article
%T گنوسیسم و اندیشه های میانجی در دیدگاه عین القضات همدانی
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A فاطمه برزگر
%A مریم شادمحمدی
%A کوروس کریم‌پسندی
%A محمدتقی بیگلر
%D 2022
%\ 1400/07/22
%N 80
%V 15
%P 81-97
%K گنوسیسم
%K  نیاندایی
%K  مانوی
%K  فلوطین
%K  هرمس
%K  نگاه توحیدی
%X زمینه و
هدف: گنوسی‌گری
مکتبی تلفیق‌گراست و بر آموزه های کلی همانند اصالت دادن به دوئالیسم و تضاد اشیاء
دنیوی، روح‌انگاری و دوری از ماده، راهیابی به عالم علوی ازطریق معرفت (گنوس)
تأکید دارد. عرفان اسلامی نیز با تلفیق برخی گزاره های گنوسی در قالب توحید اشراقی
در تقابل با توحید عددی و سنّیگری افراطی و حکومتی، از آن جهت تلطیف متن و باورهای
اسلامی بهره جست. عین القضات همدانی از عرفای بیپروای ایرانی-اسلامی با آگاهی از
آموزه های گنوسی و متأثر از آن و با تلفیق دیدگاههای مانوی و مندایی و اندیشه های
میانجی، که در این مقاله به اندیشه های نوافلاطونی و هرمسی اطلاق میشود، درصدد بود
تا خوانش جدیدی از متن مقدس مسلمانان با گفتمانهای گنوسی و اندیشه های میانجی
بوجود آورد.

روش مطالعه: روش پژوهش توصیفی – تحلیلی است و بر پایۀ داده های کتابخانه ای و آثار متقدمان
استوار است.

یافته ها:
یافتۀ
اصلی تحقیق بر تأثیر ادیان گنوسی و فلسفه های نوافلاطونی و هرمسی بر نگاه موحدانه
و روایتهای اسلامی عین القضات با حفظ اصالت اسلامی آن تأکید دارد.

نتیجه گیری: پاسخ به چیستی صورتهای جدید آفریده شده
در تلفیق با گونه های فکری قدیم و ماهیت اندیشه های جدید، بویژه در منظومۀ فکری عین القضات
و قالب اسلامی آن، از نتایج مهم پژوهش حاضر است.
%U https://bahareadab.com/article_id/1367