%0 Journal Article
%T بررسی حرکت شعر عاشورایی قرن معاصر از مرثیه به حماسه
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A مسعود سعادتی
%A محمدرضا روزبه
%A صفیه مرادخانی
%A علی نوری
%D 2022
%\ 1400/04/14
%N 76
%V 15
%P 1-22
%K شعر عاشورایی
%K مرثیه
%K حماسه
%K شعر معاصر
%X زمینه
و هدف:
شعر عاشورایی همواره تنومندترین شاخۀ شعر دینی در ادوار مختلف بوده است. با وجود
مستعد بودن مسئلۀ عاشورا برای طرح در زمینه ها و موضوعات متنوع، غالباً در این نوع
از شعر فارسی با نگاهی ماتمزده به مضامین تکراری و یکنواخت پرداخته شده، که عوامل
مختلفی از جمله شرایط سیاسی و اجتماعی در آن تأثیرگذار بوده است. در قرن اخیر
تحولات بسیاری در شعر فارسی رخ داده است هرچند شعر عاشورایی در دهه های ابتدایی و
بویژه در دورۀ پهلوی اول با این تحولات همراه نشد، بتدریج و محتاطانه، دگرگونیهای
بی سابقه ای را تجربه کرد. این پژوهش ضمن بررسی محتوا و نوع نگرش شاعران به
موضوعات عاشورایی در سه دورۀ پهلوی اول، پهلوی دوم و انقلاب اسلامی، به چرایی و
چگونگی این تحولات، با محوریت حرکت شعر عاشورایی از مرثیه به حماسه پرداخته است.

روش
مطالعه :
این پژوهش به روش تحلیل محتوا و با استفاده از شیوۀ کتابخانه ای در گردآوری
اطلاعات انجام شده است.

یافته ها: بررسی و ارزیابی اشعار
عاشورایی قرن معاصر نشان میدهد که شعر عاشورایی در دورۀ پهلوی اول، کاملاً با
مرثیه سرایی و نگاهی سراسر ماتمزده و با موضوعات محدود و تکراری همراه بوده است.
در دورۀ پهلوی دوم علاوه بر حفظ موضوعات و مضامین پیشین، در مواردی نیز تغییر پیدا
کرده است، اما شعر عاشورایی انقلاب اسلامی با افقهای تازه ای روبرو شده، از تکرار
گذشته فاصله گرفته و با نگاهی حماسی و معرفتگرایانه به موضوعات گستردۀ عاشورایی
پرداخته است.

نتیجه گیری: نتیجۀ حاصل از این
پژوهش نشان میدهد که میل به حرکت از مرثیه به حماسه در شعر عاشورایی، از دهۀ چهل و
همزمان با ظهور گفتمان مقاومت و مبارزه و نیز رواج نو اندیشیهای دینی، آغاز و بعد
از انقلاب اسلامی و بویژه با شروع جنگ تحمیلی به اوج خود رسیده است.
%U https://bahareadab.com/article_id/1302