%0 Journal Article
%T معرفی و سبک شناسی منظومۀ حماسی-تاریخی کمترشناخته شدۀ «آشوب هندوستان» 
%J  ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی 
%I بهار ادب
%Z 3060-5660
%A سکینه نعمتی
%A محمدرضا امینی
%D 2020
%\ 1399/01/14
%N 72
%V 15
%P 119-144
%K آشوب هندوستان
%K  بهشتی شیرازی
%K  سبک شناسی
%K  حماسۀ تاریخی
%K  عصر شاهجهان
%X زمینه
و هدف:
مثنوی حماسی-تاریخی کمترشناخته شدۀ «آشوب هندوستان» رزم نامه ا ی تراژیک از جنگ
قدرت در خاندان گورکانی در واپسین سالهای زندگی شاهجهان بر بنیاد مشاهدات عینی و
روایت «بهشتی شیرازی» است. این پژوهش تلاش میکند با معرفی جامع «آشوب هندوستان»
-که تاکنون کمتر مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته- و واکاوی نگرش سراینده به
رویداهای تاریخی، به این پرسش پاسخ دهد که برجسته ترین ویژگیهای سبکی و محتوایی
منظومه در سطوح آوایی، واژگانی و بلاغی کدامند؟ تا با سبک شناسی اثر راه برای
شناخت بهتر شاعر و اثرش هموار شود. 

روش
مطالعه:
این پژوهش به شیوۀ توصیفی-تحلیلی ازطریق مراجعه به مراجع و منابع موجود و مرتبط با
زندگی «بهشتی شیرازی» و ویژگیهای سبکی و محتوایی «آشوب هندوستان» صورت گرفته است.


یافته ها: این منظومه یکی از
آثار ادبی تاریخنگاری در شبه قارۀ هند بر مبنای تلفیق تاریخ روایی و روایت ادبی
مبتنی بر اندیشه و باورهای سراینده ای آگاه به تاریخ و فنون ادبی است. «بهشتی 
شیرازی» با آشنایی با فنون ادبی، حضور در دربار شاهجهان و مشاهدۀ مستقیم رویدادهای
تاریخی پایان عمر او، با تاریخنگری و تحلیل رویدادها، روایتی منسجم
از بخشی مهم و حساس در تاریخ هند را در 17
واقعه با بیانی سلیس پیش روی خوانندگان به نمایش گذاشته است. شعر او ساده و روان
اما منسجم و استوار است. طنین بحر متقارب در این مثنوی بخوبی به گوش میرسد. قافیه ها تداعی‌کنندۀ
فضا و مکمل لحن حماسی است. زبان سراینده حماسی، اما در مواردی بعلت
ناهماهنگی با مضمون و محتوا به آفرینش فضای حماسی ختم نمیشود. گزینشهای واژگانی
معنادار است و کلمات و ترکیبات حماسی در ارتقای بیان حماسی تأثیرگذارند. اگرچه
حماسه جولانگاه صنعت‌پردازی نیست، استفاده از آرایه های ادبی با غلبۀ اغراق و
تشبیه ضمن برجسته نمایی کلام سهم عمده ای در ایجاد پویایی
و تحرک در منظومه دارند. 

نتیجه گیری: تلفیق منسجم تاریخ روایی و روایت ادبی، افزایش
موسیقی و آهنگین کردن کلام با استفاده از
قافیه های اسمی، واژگان و ترکیبات سازگار با بیان حماسی، تضعیف صلابت زبان
حماسی با ردیفهای فعلی، بسامد کم صدامعنایی حاصل از واج آرایی، ایجاد وحدت شکلی و
هارمونی کلمات با استفاده از تکرار و جناس، انسجام و استواری کلام، استفاده از
ابزارهای تصویرآفرین اغراقهای مصور، تشبیهات محسوس، استعاره ، کنایه های اسنادی،
تلمیحات اسطوره ای، ساقی‌نامه سرایی، اخلاق مداری و اندرز از محوریترین ویژگیهای سبکی و محتوایی این مثنوی است.
%U https://bahareadab.com/article_id/1251