%0 Journal Article %T پژوهشی در محتوای اجتماعی و تربیتی در شعر معاصر کودک (با تکیه بر اشعار اسدالله شعبانی، جعفر ابراهیمی و افسانه شعبان‌نژاد) %J ماهنامه علمی سبک شناسی و تحلیلی متون نظم و نثر فارسی %I بهار ادب %Z 3060-5660 %A مریم علایی %A مریم یوزباشی %A زهره نورایی‌نیا %D 2021 %\ 1399/06/29 %N 65 %V 14 %P 17-32 %K شعر کودک %K مفاهیم اجتماعی و تربیتی %K اسدالله شعبانی %K جعفر ابراهیمی %K افسانه شعبان‌نژاد %X زمینه و هدف: مضامین تربیتی و مفاهیم ارزشی، نقش انکارناپذیر و بسزایی در شکل دادن به شخصیت، ذهن و جهان‌بینی کودک دارد. لیکن یکی از گسترده ترین و زیباترین انواع ادبی کودک در ایران بویژه در دورۀ معاصر، جلوۀ ادبیات تعلیمی در آثار کودک است؛ بگونه ای که بسیاری از شاعران کودک و نوجوان از میان انواع ادبی، به این نوع ادبی توجه شایانی کرده اند. «اسدالله شعبانی»، «جعفر ابراهیمی» و «افسانه شعبان‌نژاد» از شاعران شاخص و مطرح حوزۀ ادبیات کودک و نوجوان هستند که به نقش و اهمیت این مفاهیم پی برده و از آن بعنوان ابزاری برای پرورش نسلی پویا، توانمند و ژرف‌اندیش بهره گرفته اند. هدف پژوهش حاضر، بررسی و بازنمایی عناصر و مؤلفه های اجتماعی و تربیتی در آثار و اشعار شاعران یادشده است. روش مطالعه: پژوهش پیش رو، مطالعه ای نظری است که به شیوۀ پژوهش کتابخانه ای و روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان میدهد اشعار شاعران موردبررسی، مبتنی بر مضامین و مؤلفه های اجتماعی و تربیتی همچون همدلی، نوع‌دوستی، صلح‌طلبی، روحیۀ تلاشگری و وطن‌دوستی است. و مفاهیم اجتماعی ـ تربیتی ازجمله مفاهیم کاربردی این سه شاعر است. براساس بررسی انجام یافته، مولفۀ «همدلی» با 34.-. در اشعار جعفر ابراهیمی، «نوع‌دوستی» با 33.-. در آثار افسانه شعبان‌نژاد، «صلح‌طلبی» با 35.-. و «وطن‌دوستی» با 22.-. در اشعار اسدالله شعبانی، و «تلاشگری» با 19.-. بطور مشترک در آثار جعفر ابراهیمی و اسدالله شعبانی بسامد بیشتری دارند. نتیجه گیری: ادبیات تعلیمی نقش مهم و مؤثری در پرورش کودکان و نهادینه کردن ارزشهای تربیتی، اخلاقی و اجتماعی دارد. این نوع ادبی محور توجه شاعران کودک بوده و بیشتر شاعران معاصر حوزۀ ادبیات کودک و نوجوان درجهت پیشبرد اهداف آموزشی و تربیتی در قالب شعر تلاش کرده اند. لیکن شعر معاصر کودک علاوه بر ارزشهای هنری، ابزاری برای آموزش و تربیت است و آموزه های تعلیمی در اشعار این دوره، در جایگاه بالایی قرار دارد. %U https://bahareadab.com/article_id/1160