فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب)
سال 11، شماره 2، تابستان 97 ، شماره پی در پی 40

بررسی سیمای زن در آثار امیرخسرو دهلوی و مقایسۀ آن با روانشناسی زنان در نظریه تونی گرنت

صفحه (335 - 356)
مهرنوش منصور میمندی(نویسنده مسئول)
تاریخ دریافت مقاله : زمستان 95
تاریخ پذیرش قطعی مقاله : بهار 96

چکیده
زنان در آثار ادب فارسی سیمایی در خور تأمل دارند . آراستگی و جودشان  به  دو  صفت مادری و معشوقی  از آنان چهره ای خاص  عرضه کرده  ا ست .  علاوه  بر  این  دو، ویژگیهای  شناخته  و  ناشناختۀ  این نیمۀ   پنهان   مردانه  سبب گردیده تا قضاوت در بارۀ  رفتار  و  منش آنان چندان آسان نباشد . امیرخسرو  دهلوی که باید او  را  نامدار ترین  مقلّد نظامی دانست، در خمسۀ  خویش کوشیده است تا ما را  بهتر  با  دنیای  زنان، نقشها  و  رفتارهایشان آشنا کند. زنانی که گاه مادرند  و  گاه معشوق  و  اگر  در لباس این دو  نقش  نباشند ، همان  زن  بودنشان  کافی است تا  کلید  بسیاری  از  رفتارها و ماجراها باشند. امیرخسرو  در آفرینش سیمای زن ویژگیهای خاص خود را دارد. تونی گرنت یکی از معدود روانشناسانی است که شخصیت زن را به عنوان یک  موجود آزاد و  مستقل مورد  بررسی  قرار  داده است .دیدگاه و  نظریۀ ارائه شده  توسط  وی از  جهاتی  مشابه دیدگاه ادبیات ایران ، بخصوص امیر خسرو نسبت به زن است. وی چهارگونه شخصیت را  برای زن تصویر میکند: زن  مادونا، آمازون، مادر و معشوقه و مشخصات هر یک  را  بتفصیل  بیان  میکند. هدف  مقاله در این جستار، کنکاشی  در سیمای زن در آثار  امیرخسرو دهلوی  شاعر  نام آور  پارسیگوی  هند و  تبیین زوایای پنهان چهرۀ  زن در  آثار  این شاعر  و  مقایسۀ  آن  با  دیدگاه روانشناسانۀ گرنت است.  

کلمات کلیدی
زن , معشوق , مادر , روانشناسی , شیرین , لیلی , دولرانی